Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1944, Blaðsíða 41

ana, hnipri sig saman, áður en þær rétta úr sér til
þess að steypa sér yfir hamra og fjörur strandar-
innar. 1 huganum eru áhorfendurnir í vörn við vá-
leik þessara eyðandi aldna. Þeir stýra báti að landi,
leita, hvernig bezt sé hægt að forðast brotfalda
þeirra, bíða eftir lögum til þess að lenda upp í mal-
arvoga strandarinnar, og gera sér í hugarlund,
hvernig þeir eigi að skipa mönnum sínum fyrir og
láta stýrisvölinn leika sér í hendi til undanhalds og
sigurs á trylltum andstæðingi. Oft er öll vörn auð-
sjáanlega tilgangslaus, en þær bárur, sem nokkrar
líkur eru til að unnt sé að verjast, gefa smávöxnum
sveinum, sem á ströndinni sitja, umhugsunarefni og
verða þeim til íhugunar á varnarkerfi þeirra.“
Höfundur mun sjálfur lítið hafa fengizt við sjó-
ferðir, en hann hefir haft ágæta sögumenn og glöggt
auga fyrir því, sem gerðist í kringum hann. Þeir
sjómenn, sem kunnugir eru Vestfjarðamiðunum og
leitað hafa hælis undir Grænuhlíð í vetraraftökum,
munu betur en aðrir skilja kafla eins og þessa: „Svo
fór sem Albert ætlaði um veðrið. Þegar nær dró
Staðarhlíð, sást ekkert fyrir særoki. Albert lét fella
segl og mastur og stjórnaði svo bátnum undan rok-
inu. Langt inn með hlíð var nú haldið í svo æðis-
gengnum aftökum, að Albert gat ekki gteint nema
þann, sem næst nonum sat í bátnum. Himr voru
huldir af sæmkinu, en háir og þunnir brotíaldar
vindbáranna ginu yfir bátnum. Eitt sinn, er nokk-
uð dró úr aftökunum, kallaði Albert til Einars, sem
næst honum sat, og spurði, hvort ekki mundu allir
í bátnum. Einar kvaðst halda, að svo væri. — —
Hvert átti nú að halda til ur.dankomu? Vestur
yfir Djúp var hátnum ekki leggjandi í aftaka hvass-
viðri og svartasta hríðarbyl skammdegisins. Eina
vonin til bjargar mönnunum var að hleypa gegn-
um brim og boða upp á Grænuhlíð. Undan miðri
hlíðinni er sker eitt, og utan þess virtist Albert
brot landbrimsins vera einna minnst, þar stöðvaði
hann förina og hélt bátnum lengi utan brimgarðs-
ins og athugaði lögin og lendinguna. Slétt malar-
fjara var þar fyrir, en ofarlega í fjörunni var stór
steinn. Lögin voru stutt, það dró aðeins úr mesta
brotinu um stundarsakir. í fyrstu virtist hverjum
þeim bani búinn, sem hleypti þar í land, en við
nákvæma athugun sýndist hinum athugula for-
manni helzt líkur til, að hér gæti hann skilað há-
setum sínum á land. En hann og ,,Þorskur?“ Jú, þeir
myndu fylgjast að, en hvert?“
Helzt finnst manni vera hægt að álasa höfundi
fyrir það, sem hann hefur látið ósagt. Fyrir hvað
kaflinn um sjóferðir Hornstrendinga er tiltölulega
stuttur, borið saman við annað efni bókarinnar.
Því af meiru mun hafa verið að taka. Samt er
þarna að finna ýmislegt, sem vel hefði mátt missa
sig. Eins og þar sem sagt er frá druknun Magnúsar
Elíassonar, þar sem tilgangurinn virðist ekki annar
en segja lesendunum: „að drukknum slævaðist hon-
um listin og athyglin í rokbyljum Grunnavíkur, og
þar fórst hann.“
Slíkar getsakir um mann, sem lét eggja sig fast
út í veður sem hann vantreysti og ekki átti aftur-
kvæmt úr, virðast heldur sleggjudómar. Það er ó-
trúlegt, að ekki hafi verið hægt að tína til eitthvað
annað, um mann, „sem var lista sjómaður og dreng-
ur ágætur, og þótti mikil eftirsjá að.“
„En oft skýzt þó skírir séu.“ í heild er bókin vel
skrifuð og hin fróðlegasta og líkleg til að fá varan-
legt gildi. Höfundur hefur gefið þeim héraðsögurit-
urum, sem á eftir koma, gott fordæmi með margt.
Hafi hann þökk fyrir það sem hann hefir áorkað.
Þegar svo góðar sagnir berast frá þeim héruðum
Vestfjarða, sem einna hljóðast hefur verið um í
seinni tíð, hvers má maður þá ekki vænta, þegarfar-
ið verður að skrifa sögu þeirra sem eftir eru. Þang-
að, sem straumarnir lágu, og mættust í hringiðu
meira og örara athafnalífs. Mörg slík héruð eru enn
eftir, nema hvað birzt hafa einstaka brot á stangli.
Hvað dvelur Breiðfirðingabók, Steingrímsfirð-
ingabók, og — ísfirðingabók? Svo aðeins nokkrar
séu nefndar.
íslenzkir skipstapar
1943.
27. jan. sökk m.b. „Geir goði“ V.E. 10, 21 smál.
frá Vestmannaeyjum.
13. febr. fórst m.b. „Draupnir' ‘ Í.S. 322, 16 smál.
frá Súðavík.
17. febr. fórst m.b. ,,Þormóður“ B.A. 291, 101
smál. frá Bíldudal.
4. marz fórst m.b. „Ársæll“ G.K. 527, 22 smál.
frá Njarðvík.
17. marz strandaði og eyðilagðist m.s. „Artic“,
488 smál. frá Reykjavík.
10. maí strandaði og eyðilagðist m.b. „Víðir“,
G.K. 35, 7 smál. frá Reykjavík.
21. maí sökk b.v. „Garðar“ G.K. 25, 462 smál.
frá Hafnarfirði.
5. nóv. strandaði m.b. „Björn austræni“ S.I. 8,
73 smál. frá Siglufirði.
2. des. strandaði m.b. ,,Sæborg“ Í.S. 498, 12
smál. frá Súgandafirði.
26. nóv. fórst m.b. „Hilmir“ Í.S. 39, 87 smál.
frá Þingeyri.
Bátar undir 5 smál. eru ekki taldir hér með.
(Slvsav.fél. fslands).
Á árinu 1943 hafa íslendingar þannig misst
skip samtals 1289 smál.
VÍKINGUR
41