Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1944, Blaðsíða 23

Finnur Jónsson, alþingismaður:
Uppbœturnar og endurnýjun skipastólsins.
Bitt sinn var okkur kennt að við íslendingar
lifðuin nær eingöngu á fiskveiðum og landbúnaði.
síðar bættist iðnaður við og á hinum síðustu
tímum hið svonefnda „ástand“. Margir fóru í
ástandið og lifðu á því og aðrir lifðu á þeim, seni
í ástandmu voru. Þetta var orðinn stór atvinnu-
vegur. Svo stór, að menn gættu þess ekki að hann
var hverfulli en jafnvel hinn svipuli sjávarafli.
Menn vöndust á þá hugsun að geta lifa-ð hver á
öðrum og þessi hugsun varð svo rík að hinir
gömlu landsstólpar lnrndurnir eða e. t. v. öllu
heldur stjórnmálaleiðtogar bænda, liafa fram-
kvæml Jietta að lifa á öðruni nú um þiúggja ára
sk eið.
Ríkissjóður hefir ekki farið varhluta af pen-
ingaflóðinu i'remur en ýmsir aðrir, en liann hefir
heldur ekki verið eftirbátur annara með fjáraust-
urinn. Þar hefir verið staðið í austri eins og skip-
ið væri að sökkva undan hinum þungu fjársjóð-
um. Hygginn formaður hefði tvíróið eða þríróið
og komið aflamun í land, en í ríkissjóðnum er
því kastað lit af öðru borðinu, sem dregið er á
hitt.
Það er líkara að fávitar hafi verið aö verki
en ekki ýmsir ágætismenn, útvaldir af þjóðinni.
Enginn veit enn hve miklu hinar svonefndu
uppbætur nema. Þær eru tvenskonar. Uppbætur
á útfluttar landbúnaðarvörur og u])])bætur á
landbúnaðarvörur, sem seldár eru á innlendum
markaði.
Líklegt má telja, að uppbætur á útfluttar land-
búnaðarafurðir nemi á þrem árum, frá íiö—45
miljóniun kr.óna. Þetta er borgaö fyrir að fá út-
lendinga 1il að borða kjötið okknr og kla-ðast
í ullarföt eða nota gærurnar okkar sér til skjóls.
ilinar uppbæturnar á landbúnaðarvörur, sem
seldar eru á innlendum markaði, munu verða um
-b miljónir króna á tveim árum.
Fyrir næsta ár, á nýafgreiddurm fjárlögum,
voru hinar fyrnefndu uppbætur áætlaðar 10 milj-
ónir króna, en aðspurðir sögðu tillögumenn að
þær væru einhversstaðar á milli 8 og 16 miljónir.
Það þætti lélegur stjórnandi á sjó, sem ekki
sigldi nákvæmara stryk en þetta.
Þegar þessi áætlun var komin í fyrsta sinn á
l'járlög, vantaði cinhverja heimild lil að borga
niður dýrtíðina, sem kallað er, eða fyrir upp-
bótunum á innlendum markaði. Sú heimild var
gefin í þingsályktunarformi, en ekki var séð, fyrir
hvar á að taka peningana. Tillögur, semframkomu
um það, voru ýmist felldar eða þá döguðu uppi.
Málið stendur þannig nú, að búið er að af-
greiða fjárlög sem vel geta farið útgjaldamegin
frarn úr áætlun um 6 miljónir króna í uppbætur
á útfluttar landbúnaðarvörur. Eftir er svo að
finna skatta fyrir um 10 milj. króna í uppbætur
á landbúnaðarvörur sem seldar eru á innlendum
markaði, ef heimildin er notuð allt árið, eða alls
getur vantað um 16 miljónir króna til þess að
efna u])])bótarloforðin ein, þó áætlunin standist
að öðru leyti, sem aldrei skeður.
Hvar á að taka þessa peninga?
Getum við lialdið áfram að lifa hverir á öðr-
um ?
Astandslíkurnar hafa minnkað og ef landbún-
aðurinn hefir þuri't allar þessar ujjpbætur, þá er
ekki líklegt að hann sé aflögufær. Um iðnaðinn
er það vitað, að hann selur sínar yörur yfirleitt
svo dýrar að þær eru. ekki samkeppnisfærar við
ei'lendar iönaðarvörur þegar markaðir opnast
aftur.
En verzlunin mun einhver s]>yrja? Það er blóm-
legur atvinnuvegur. Þeir sem svona hugsa glevma
því, að allur verzlunargróði, hverju nafni sem
nefnist er á einhvern hátt tekinn frá atvinnuveg-
um hindsmanna og það er þessvegna mjög óeðli-
legt að verzlun geti blómgast ef atvinnulífið er í
kaldakoli.
Þá er sjávarútvegurinn síðastur. Geta elcki allir
landsmenn haldið áfram að lifa á honum?
Von er að menn spyrji. Okkur hefir verið kennt
að sjórinn umhverfis landið væri gullkista þess.
Og' sjórinn er stór. En hvernig á að ausa upp úr
gnllkislunni ef skipin,vanta, og er hægt að ætl-
ast til að sjómenn ausi svo miklu u]>p úr sjónum
að bæði þeir og allnr aðrar stéttir landsins geti
lifað á því, og sumir jafnvél slíku kóngalífi sem
sjómenn aldrei hafa kynst öðruvísi, en inn um
hallarglugga.
Vissulega ekki.
í hinni blindu samkeppni um að kræla úr rík-
issjóðnum, hefur nauðsyn þess að búa í haginn
fvrir framtíð atvinnuveganna setið á hakanum.
Engiij trygging er fyrir því að uppbæturnar
VÍKINGUR
23