Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1944, Blaðsíða 20

Jón Eiríksson, skipstjóri:
I. desember
Það er ekki ósennilegt, ef við Islendingar
verðum ,,sjálfstæðir“ á árinu 1944,að 1. desem-
ber 1943 verði sá síðasti sem haldinn verður há-
tíðlegur almennt til minningar um sjálfstæði
íslands. Það er því ekki nema eðlilegt að sú
spurning vakni, hvort þessa dags skuli héreftir
að engu minnst, hvort það sem gerðist 1. des-
ember 1918 sé okkur íslendingum svo Lítils
virði, að ekki sé réttmætt að minnast þess sér-
staklega á ársdegi þess lengur en þessi 25 ár,
sem síðan eru liðin. Fyrir íslenzka sjómenn ætti
ekki að vera erfitt að svara þessari spurningu.
1. desember 1918 fengum við í fyrsta skipti leyfi
til, að láta íslenzka þjóðfánann blakta við hún á
íslenzkum skipum i erlendum höfnum, og þann
dag var íslenzki þjóðfáninn dreginn að hún á
íslenzkum skipum í erlendum höfnum. Þessa
viðburðar eigum við vissulega að minnast leng-
ur en í þessi 25 ár, sem liðin eru síðan.
Mér er kunnugt um tvö skip, sem sýndu fán-
ann þann 1. desember 1918 í erlendum höfnum.
E.s. Borg sigldi þann dag inn í höfnina í Fleet-
wood með hinn nýja íslenzka fána við hún, og
mun því vera fyrsta skipið, sem sigldi inn í er-
lenda höfn með fánann. Skipstjóri á Borg var
Pétur Björnsson. E.s. Villemoes, skipstjóri Júlíus
Júlinusson, lá þá í Oslo og sýndi fánann þar.
Einhver fleiri íslenzk skip munu hafa verið
stödd i útlöndum þennan dag, en mér er ekki
kunnugt um hver þau voru.
Það hefur nokkrum sinnum vexið skrifað um
það í blöðum landsins, að við sýndum þjóðfán-
anum okkar of mikið tómlæti, sýndum hann
ekki nógu oft. Eg er ekki svo viss um, hvort það
sé það bezta sem við getum gei't fyrír fánann,
að veifa honum i tíma og ótíma, þar fer bezt
meðalhófið eins og hvar annarsstaðar. Þjóðfán-
inn á að vera hvei'jum þjóðhollum manni heilagt
tákn. Hann má ekki óvirða. En það er hægt að
óvirða hann bæði með því að sýna hann á röng-
um stað, og röngum tíma og á rangan hátt. Og
með því að sýna hann ekki á réttum stað og
réttum tíma og á réttan hátt. Flestar þjóðir hafa
fánudagur
föst ákvæði unx meðfei'ð þjóðfána síns. Munu
þau í aðalatriðum vei’a að mestu eins, en þó frá-
brugðin í nokkrum ati’iðum.
Eg gat þess hér að fi’aman, að fyrir okkur Is-
lenzku sjómennina ætti 1. desember að vei’a
minnisstæður vegna þess söguríka viðburðar, að
þann dag árið 1918 höfðum við öðlast rétt til
að draga íslenzka þjóðfánann að hún á íslenzkum
skipum hvar sem þau voi'u stödd í heiminum,
og að íslenzkir sjómenn notfæi’ðu sér þennan
rétt þá strax. íslenzkir sendiherrar eða ræðis-
menn eða aðrir fulltrúar fyrir íslenzka ríkið
voru þá engir í öðrum löndum, svo ísl. sjómenn
munu að mestu hafa verið einir um þann heiður
að kynna fánann út um heiminn fyrst í stað.
Af þessai’i ástæðu eiga íslenzkir sjómenn sér-
staklega að minnast 1. desembei’s þó íslending-
ar yfirleitt eigi þar skylt mál.
Mér hefur komið til hugar, að þegar að því
kemur, að Islendingar taka alla stjórn sinna
mála í sínar hendur, og einhver annar dagur
verður helgaður minningu þess atburðar, sem
þá um leið að líkindum verður aðal þjóðhátíð-
ai’dagur okkar ,að 1. desember verði áfram í
heiðri hafður og verði helgaður þjóðfánanum í
minningu þess atbui’ðar, sem hér hefur verið
getið, að hann verði — FÁNADAGUR. —
Eg skora á lesendur ,,Víkings“, að láta í ljósi
álit sitt um þessa uppástungu mína. Ef hún fær
almennt fylgi meðal sjómanna, sem full ástæða
er til að ætla að vei’ði, þá þarf að koma sér sam-
an um hvað gera skal til að koma henni í fx’am-
kvæmd.
Til að bjarga því frá gleymsku hvaða íslenzk
skip það voru, sem voru stödd í ei’lendum höfn-
um og drógu íslenzka fánann að hún þann 1.
desember 1918 væri nauðsynlegt, að fá það upp-
lýst sem fyrst, og beini ég því til ritstjói’a „Vík-
ings“ að leyta þessai’a upplýsinga og birta þær
í blaðinu, Fyndist mér vel viðeigandi, að myndir
af viðkomandi skipum fylgdi og helzt frásögn
manna, sem á skipunum voru, um atbui'ðinn.
20
VlKINGUR