Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1995, Blaðsíða 6

I orysíui»iviii
-m
-'M
Verkföll og siglingar
Bæði fiskimenn og farmenn áttu í verkföll-
um fyrr á árinu. Farmenn innan
Farmanna- og fiskimannasambandsins felldu
samning, sem vélstjórar aftur á móti
samþykktu. Til fimm daga verkfalls kom, en
þegar samið hafði verið á ný var sá samningur
samþykktur með miklum meirihluta.
Fiskimannaverkfallið varð lengra. Sjómenn
felldu miðlunartillögu ríkissáttasemjara en
samþykktu samninginn þegar hann loks lá
fyrir. Stærsta atriði þess samnings — atriði sem
miklar vonir eru bundnar við — er
úrskurðarnefnd um fiskverðsdeilur. Sjómenn
gerðu ófrávíkjanlega kröfu um að tekið yrði á
verðmyndun sjávarafla. Urskurðarnefndin
varð til. Fiún hefur þegar fellt nokkra
úrskurði og eins og við var að búast sýnist sitt
hverjum.
að hefur aldrei þótt létt verk að stunda sjó
við Island. Ekki léttist það þegar farið er
að sækja á fjarlæg mið, svo sem í Smuguna,
Reykjaneshrygg og á Flæmska hattinn.
Allt eru þetta þó smámunir á við það sem
forverar okkar lögðu á sig. Þar er ekki síst átt
við þá sem stunduðu sjómennsku fyrir
fimmtíu árum, en þá var stríð í Evrópu sem
vissulega hafði mikil áhrif hér á landi.
Talið er að 225 íslenskir sjómenn hafi farist
vegna stríðsátakanna. Nú er hálf öld liðin frá
stríðslokum. í blaðinu er að finna greinar um
þennan hildarleik, sem íslenskir sjómenn
komust ekki hjá að taka þátt í, nauðugir vilj-
ugir.
Það hefur eflaust verið hrikalegt að stunda
siglingar til og frá landinu. En hættan var
víðar og herstjórnin lokaði fiskimiðum úti
fyrir Vestfjörðum og Austfjörðum og eins á
Faxaflóa. Þetta var ekki síst gert vegna tund-
urdufla. Þegar veiðibanninu var aflétt voru
tundurduflin enn til staðar og fiskimenn, sem
og aðrir sjófarendur, í stöðugri hættu þess
vegna.
En annarra og merkra tímamóta er einnig
minnst í blaðinu. Rétt tuttugu ár eru frá því
að landhelgin var færð út í 200 mílur. Helgi
Hallvarðsson skipherra minnist þorskas-
tríðsins og segir síðasta þorskastríð hafa verið
það harðasta sem hann tók þátt í, en Helgi var
hjá Landhelgisgæslunni þegar landhelgin var
færð út í 12 mílur og eins þegar hún var færð
út í 50 mílur.
Nú eru liðin tuttugu ár frá því Islendingar
hættu að stunda síldveiðar í Norðursjó.
Margir tóku þátt í þeim veiðum og því kunna
lesendur að hafa gaman af að sjá myndir og
frásagnir frá þessum tíma.
I blaðinu er einnig að finna úttekt á kvót-
anum og hvernig hann skiptist milli einstakra
byggðarlaga og atvinnusvæða. Margt fróðlegt
kemur í ljós þegar allt þetta er skoðað nánar.
Kvótamálin eru þannig að þeim lýkur aldrei,
það er að segja meðan þetta kerfi er við lýði,
og angar þess eru óútreiknanlegir. Við nánari
skoðun má sjá hversu mikil mismununin er
milli sjávarplássa.
Þótt flestir séu sáttir við hvernig til tókst í
kjarabaráttunni í sumar er endalokum fjarri
því náð. Samstaða sjómanna er mikils virði,
ekki síst þegar kvótinn er annars vegar. Það er
af hinu vonda að sjómannasamtökin skuli
ekki geta verið samstiga í þessu allra stærsta
máli sjómanna.
Sigurjón Magnús Egilsson
6
VlKINGUR