Náttúrufræðingurinn - 2000, Qupperneq 61

seklina að vísu niður og málið vakli umtal sem
ekki var hagstætt bókstafstrúarmönnunum.
Næstu áratugina var samt tæplega minnst á
þróun í bandarískum kennslubókum í líffræði
þar seni útgefendur óttuðust málssókn.
Þetta er nú liðin tíð og bókstafstrúarmenn
hafa snúið við blaðinu. í stað þess að amast
við þróunarfræðum í skólum heimta þeir nú
samsvarandi rúm á námskrá fyrir sína túlkun,
sköpunarfræði eða sköpunarvísindi (crea-
tionism). Til þessa hafa þeir ekki haft erindi
sem erfiði því dómstólar hafa úrskurðað að hér
sé um trúarbrögð að ræða og boðun þeirra í
opinberum skólum brjóti í bága við bandarísk
stjómarskrárákvæði um aðskilnað kirkju og
ríkis. Bent hefur verið á það að ekki aðeins
kristnir bókstafstrúarmenn heldur líka harð-
línumenn meðal múslíma og gyðinga snúist
gegn þróunarkenningunni. Má ætla að þeir
myndu krefjast rúms á námskrá skólanna til
jafns við þá kristnu.
Sköpunarsinnar halda því frarn að
líffræðingar geri alltof mikið úr framgangi
þróunarkenningarinnar. Á henni séu ýmsar
brotalamir sem allar væru úr sögunni ef menn
horfðust í augu við þann möguleika að lífíð
hefði í upphafi orðið til við yfirnáttúrlega
sköpun. Einkum beinist gagnrýni sköpunar-
sinna gegn náttúruvalinu. Hráefni þess, stökk-
breytingar sem verða af lilviljun og eru þar á
ofan (lestar til bölvunar, geti varla staðið undir
ffamvindu lífsins með öllum þess dásemdum.
(Sjá til dæmis rit Votta Jehóva eftir ónefndan
höfund 1991.)
Ef einhver vísindamaður lætur í ljós efa-
seindir um ákveðna túlkun þróunarsinna á
einhverju vandamáli snúa sköpunarsinnar því
fimlega upp í allsherjardóni vísindamannanna
sjálfra yfir fræðum sínum.
I málflutningi sínum leggja sköpunarsinnar
megináherslu á að gagnrýna þróunarkenning-
una og ætla lesendum að álykta að úr því hún
sé á brauðfótum hljóti sköpunarfræðin að vera
betri kostur. Hins vegar leggja þeir sjaldan
verulega áherslu á að skýra hvað felist í þeim
kosti. Hin síðari ár hafa þróunarsinnar í
vaxandi mæli snúið vöm í sókn og bent á ýmsa
veika punkta í sköpunarfræðunum.
Sem bókstafstrúarmenn trúa kristnir sköp-
unarsinnar frásögn Biblíunnar af sköpun
heimsins á sex dögum fyrir nokkrum þús-
undum ára. Þeir þuifa því ekki aðeins að hafna
þróunarkenningunni heldur líka vísindalega
staðfestum tímamælingum sem styðjast við
ummyndun tiltekinna geislavirkra efna og
sýna að jörðin hefur verið til í þúsundir
milljóna ára.
Sköpunarsinnar benda oft á það hve mikið
vanti á að þróunarsagan verði lesin úr stein-
gervingum í jarðlögum. Þeir halda því þá fram
að steingervingamir geti staðfest hugmyndir
um yfimáttúrlega sköpun. En þótt stein-
gervingaskráin sé ófullkomin má samt lesa úr
henni ákveðna röð breytinga þar sem elstu
leifarnar eru framandlegastar og tegundirnar
verða því kunnuglegri sem nær dregur nútfm-
anum. Á þessu hefur sköpunatfræðin enga
skýringu.
■ þRÓUN ER STAÐREYND
Þótt ágreiningur sé um ýmislegt í sögu tímans
frá miklahvelli til svailhola heyrist vart nokkur
rödd óbrenglaðs menntaðs manns er mælir
gegn meginhugmyndum eðlisfræðinga um
eðli efnisins. Sama má segja um þróunar-
kenninguna. Miðað við þá þekkingu sem fyrir
liggur er þróun lífsins staðreynd og ein af
burðarsúlum heimsmyndar nútímavísinda.
Með þróunarkenningunni fæst samíelld
heildarmynd af tjölda fyrirbæra í nátturunni
sem annars væru torskilin og án samhengis
þótt fræðimenn greini á uni skýringu á ein-
stökum þáttum hennar. Það styrkir kenning-
una enn í sessi að með aðferðum sameindalíf-
fræðinnar hefur fengist rnynd af þróunarskyld-
leika ýmissa lífvera sem um flest staðfestir fyrri
hugmyndir, fengnar eftir öðrum leiðum.
■ HEIMILDIR
Sjá I. hluta, bls. 195: 68 (3-4).
PóSTFANG HÖFUNDAR
Örnólfur Thorlacius
Bjarmalandi 7
108 Reykjavík
123