Náttúrufræðingurinn - 1959, Side 44

38
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
tegundir grípa þó til annarra
varnarráða. „Hinn lifandi steinn“
í Mexíkó og Suður-Texas er gott
dæmi. Hann er lítill og hnöttótt-
ur, þakinn dökkum, þyrnalaus-
um vörtum. Líkist hann grand-
gæfilega molabergsklumpunum
og hnullungunum í kring og
leynist þannig fyrir hættulegum
dýrum. En skyndilega geta vaxið
livít eða rauð blóm út úr „stein-
inum.“ Mistilteinskaktus vex
uppi í trjám, þar sem moldarryk
safnast í sprungur og ójöfnur.
Hanga rakasjúgandi loftrætur
hans niður trjástofnana. Stöngl-
arnir líkjast mjóum laufblöðum,
sumir hverjir og hanga einnig
niður. Þetta er eina ættkvíslin,
sem að nokkru á heimkynni utan
Ameríku. 11 af 50 tegundum eiga
heima í Suður-Afríku og á Mada-
gaskar og Ceylon.
Margir Echinocereus kaktusar bera aldin, sem líkjast jarðarberj-
um og eru etin á sama iiátt. En taka verður fyrst burt þyrna, sem
eru utan á kaktusjarðarberjunum. E,in tegundin (Echinocereus
rosei) vex í lágum þyrpingum í Kaliforníu og víðar. Blómin eru
stór og skínandi rauð, ljómar þá af þeim svo fagurlega, að þau eru
kölluð „hin logandi eyðimörk". Einn „jarðarberjakaktus" er kennd-
ur við Indíána, sem frá fornu fari hafa etið aldinin með beztu
lyst. í Texas vex frúarfingur-kaktusinn, hinir 4—6 stönglar hans
standa upp í loftið eins og uppsperrtir fingur. Blómin eru rauð,
stór og fögur. Þau eru útsprungin frá hádegi nokkra daga sam-
fleytt, en sofa á nóttunni.
Jólakaktus (Zygocactus truncatus) mun vera algengasti kaktus,
sem ræktaður er í heimahúsum á íslandi. Stönglar hans eru lið-
skiptir, flatir og blaðlaga, án þyrna. í heimkynnum sínum í Brasi-
líu vex hann í holum og sprungum í ttjám, þar sem ofurlítil mold