Náttúrufræðingurinn - 1970, Side 12

136
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
kom því til leiðar, að könnunarflugvélar á ferð fyrir norðan land
gerðu ísaathuganir, stundum alllangt norður í haf. Þessu framtaki
hans má að miklu leyti þakka, að samfelldar hafísathuganir eru nú
til frá Grænlandssundi frá ársbyrjun 1953, en skýrslu um ísinn birti
hann árlega í Jökli frá þeim tíma til æviloka.
Hér hefir verið gefið nokkurt yfirlit um rannsóknarstörf Jóns.
Nokkuð hefir einnig verið getið um félagsstörf hans í þessu sam-
bandi, en langt er þó frá því, að þar með sé allt talið. Árið 1927
var Jón kjörinn í milliþinganefnd til undirbúnings útvarpsrekstrar.
Var hann þar fulltrúi félags útvarpsnotenda, og var hann kjörinn
ritari nefndarinnar. Hún starfaði einnig 1928, og lagði fram álit,
sem varð grundvöllur laga um útvarpsrekstur ríkisins. Árið 1932
var hann kosinn í útvarpsráð og átti sæti í því nær óslitið til 1946,
en formaður þess var hann 1939—1943. Þetta starf veitti honum
að sjálfsögðu víðtækan rétt til að móta dagskrá og starfsemi stofn-
unarinnar, enda var hann vel til þess fallinn. Hann tók á þessurn
árum allmikinn þátt í flutningi dagskrárinnar, meðal annars í þátt-
unum „Um daginn og veginn“, sem lengi var eitt vinsælasta út-
varpsefnið.
Þótt öll sú vinna, sem hér hefir verið upp talin, mundi reynast
flestum alldrjúgt ævistarf, verður ekki hið sama sagt um Jón, því
enn er ótalinn einn merkasti hluti verka hans, ritstörfin. Þau ná
ylir hin ólíkustu el'ni, blaðagreinar um ýmisleg áhugamál, mest þó
í sambandi við titvarpið, þýddar skáldsögur og fleira. En mest ber
þó á verkum, er snerta náttúruvísindi á einn eða annan hátt, bæði
frumsamdar ritgerðir um eigin athuganir, og verk annarra, er hann
ýmist þýddi, sá um útgáfu á eða hvort tveggja.
Úr fyrri flokknum má nefna „Temperature Variations in Ice-
land“ í Geografiska Annaler, þar sem hann benti á hitabreytingar
þær, sent orðið hefðu síðan reglubundnar hitamælingar hófust, sér-
staklega þó hitastiikkið, sem varð eftir 1920, og kannaði, hve stórar
þessar sveiflur væru. Meginefni þessarar ritgerðar birtist í Náttúru-
fræðingnum árið 1950. Af öðrum greinum má nefna „Introduction
to Sólheimajökull“, „Geislamagn og sólskin", „Um loftlagsbreyting-
ar á Islandi og Grænlandi síðan á landnámsöld“.
Auk þessara verka skrifaði hann að sjálfsögðu mjög niargar skýrsl-
ur um jöklamælingar sínar og hafísathuganir, flestar hafa birzt í
tímaritinu Jökli um nærri tveggja áratuga skeið.