Náttúrufræðingurinn - 1970, Blaðsíða 94

212
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
kynnast veiðiaðferð hennar. Nú kemur fluga aðvífandi. Hinn vín-
rauði litur blaðhvirfingarinnar hænir hana að. Og þegar hún kem-
ur að jurtinni, skilur hún ekki í öðru en að allar þessar glitrandi
perlur á yfirborði blaðanna hljóti að vera hunangsdropar; og nú
ætlar flugan einu sinni að gera sér dagamun og gæða sér á reglu-
lega góðu hunangi. Hún tyllir sér á eitt blaðið, en jafnskjótt verður
henni Ijóst, að hún hefur reiknað skakkt. En nú er það of seint að
snúa við, hún er orðin föst í slíminu. Hún berst um á hæl og
hnakka, en það er aðeins til að gera illt verra. Hvað ber fleira til
tíðinda? Við sjáum, að það er ekki aðeins flugan ein, sem hreyfist,
heldur einnig hárin á yfirborði blaðsins. Fyrst sveigjast hárin, sem
flugan snertir, inn að blaðmiðju, svo koma næstu hár á eftir og
síðan koll af kolli. Og randhárin taka stóra sveigju til þess að ná
sem lengst inn yfir blaðið. Að 2—3 stundum liðnum liggja rand-
hárin eins og rimlaverk yfir alla blöðkuna, en innan við halda öll
miðhárin flugunni í heljarklóm sínum, svo að ekki er vænlegt til
undankomu.
Þegar dýrið er dautt, leysist það upp fyrir tilstuðlan meltingar-
vökva, sem er í slíminu, og síðan sjúga blöðin í sig allt, sem meltan-
legt er af flugunni. Eftir 2—3 daga er sóldöggin búin að eta upp
fluguna; þá rétta hárin úr sér og fá sinn upphaflega svip, eins og
ekkert hefði gerzt. Samt verða kirtlarnir ekki starfhæfir fyrr en eftir
1—2 daga.
Lyfjagrasið eða hleypisgrasið þekk-
ir svo að segja hvert mannsbarn á
íslandi, j)\'í að sú landareign mun
naumast vera til, að ekki finnist þar
lyfjagras — J>essi lágvaxna, bláblóma
jurt með gulgrænum hvirfingsblöð-
um. Eins og hjá sóldögginni eru blöð-
in veiðitæki lyfjagrassins. Hvert blað
er sem breið renna og mjög slímugt.
Slím ]>etta kemur úr kirtlum af
tvenns konar gerð, sem eru á yfir-
borði blaðsins. Sumir þeirra líta út
eins og smásæir sveppir, aðrir líkjast
smáum vörtum. Kirtlar þessir eru svo
smáir og þéttstæðir, að tala J>eirra,
2. mynd. Lyfjagras
(Pinguicula vulgaris).