Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 35

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 35
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 153 Mynd V a er smásjármynd a£ gegnumlýstri þunnsneið úr berg- molanum á rnynd IV b. Sjást þar bæði kristallar (feldspat) og dökkt og Ijóst gler, sem sveigist um kristallana á dæmigerðan hátt, en ekki ber þarna á þeirri afglerjun, sem oft einkennir flikruberg. Flatarmál og rúmmdl Ekki er hægt, að svo komnu máli, að gera sér nokkra nákvæma grein fyrir útbreiðslu og rnagni Þórsmerkurignimbrítsins. Fundar- staðir hingað til, öruggir sem líklegir, eru sýndir á 6. mynd. Þrí- hyrna sú, sem á þeirri mynd takmarkast af neðri kanti kortsins og þeim tveirn línum beinum, sem ganga út frá Tindfjallajökli, er um 80 km2. Á 4—5 km breiðu svæði, frá Tröllabúðum og eitthvað austur fyrir Enda, er ignimbrítlagið hér og þar 20—30 m þykkt, það sem til sést. Hversu langt það nær niður fyrir yfirborð Krossár- aura á þessu svæði hefur hvergi verið kannað, en víst er, að það muni skipta mörgurn metrum og e. t. v. tugum metra. Ætla má, að lagið þykkni, eða hafi svo gert upphaflega, í átt til Tindfjallajökuls. Sé gert ráð fyrir, að meðalþykkt lagsins innan áðurnefndrar þrí- hyrnu hafi upprunalega verið 20—25 metrar, sem ekki virðist of- ætlað, samsvarar |>að 1.5—2.0 km3 rúmmáli. Vafalaust hefur lagið teygt sig alllangt suður fyrir þessa þríhyrnu og líkast til nokkuð austur og vestur fyrir hana. Myndi ég því áætla upprunalegt heildar- rúmmál ignimbrítlagsins 2—3 krn3, en vitanlega er hér um lauslega ágizkun að ræða. Meðal eðlisþyngd má áætla um 2. Samsvara þá 2—3 km3 af ignimbríti 1.5—2.2 krn3 af jréttu líparítbergi. Er þá hér um að ræða gos, sem um gjóskumagn er 3—4 sinnum rneira en Heklugosið 1104 og Öskjugosið 1875, en líklega eitthvað álíka og Öræfajökulsgosið 1362 og rnestu forsögulegu Heklugosin, jrau er mynduðu H3 (2800 ára) og H4 (4000 ára). Gosið er af sömu stærðar- gráðu og tertíeru ignimbrítgosin á Austurlandi. A Idur Bandaríski vísindamaðurinn R. Doell mældi segulstefnu í ignim- brítinu í Þórsmörk sumarið 1964. Reyndist hún ,,rétt“ og er bergið því yngra en 700 Jdús. ára. Um aldur Jress má fara einlrverju nær með hliðsjón af landmótunarsögu Þórsmerkur og nágrennis. Yfir- borð Stakkholtsins er greinilega botn dals, sem er jökulsorfinn í
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.