Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 124

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 124
242 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN Sennilega vaxa þeir mun hægar hér á landi. Talið er, að ána- maðkar geti orðið allt að 6 ára gamlir úti í náttúrunni. En fáir ná þeim aldri, sjúkdómar, fuglar, veiðimenn o. s. frv. sjá fyrir því. Þegar ánamaðkar grafa sig niður vegna erfiðra lífsskilyrða, leggj- ast þeir stundum í dvala margir saman í bendu, sennilega til hlífð- ar hver öðrum. Til er erlendis urmull ánamaðkategunda. í Ástralíu verður ein tegundin 3—4 m á lengd, líkt og slanga. Ein lítil erlend tegund lýsir í myrkri, önnur spýtir svíðandi vökva 30—35 cm frá sér til varnar. Ánamaðkar voru notaðir til lækninga fyrr á tímum og voru mörg hindurvitni í sambandi við það. Þessa er t. d. getið í íslenzkum þjóðsögum. Nú er farið að nota ánamaðka sem tilraunadýr í læknis- fræðilegum tilgangi. Talið er, að hinar gráu ánamaðkategundir lifi jafnaðarlega dýpra í jörðu en hinar rauðleitu. Rauðleitu tegundirnar eru meiri yfir- borðsdýr og eru algengar í laufskógum, þar sem þær umbreyta föllnu laufi og flýta fyrir rotnun þess. Úrgangur maðkanna þar verður að miklu leyti eftir á yfirborðinu. Minni munur er á þessu í garði og á akri. Þar hefur jarðvinnsla breytt skilyrðum stórlega og þar er e. t. v. hlutfallslega minni þörf fyrir starfsemi ánamaðka en í graslendi og skógi. Garðar og akrar eru plægðir eða stungnir upp og moldin losuð á hverju vori og stundum einnig á haustin. Frost gengur þar öllu dýpra í jörð en á grónu landi að öðru jöfnu og er það verra fyrir margar h'fverur í moldinni. Alhniklar sveifl- ur virðast á fjölda ánamaðkanna, þeim fækkar eftir harðan vetui Yms dýr lifa og á þeim, þ. á m. sum skordýr og lirfur þeirra. Margií liafa séð, hve naskir þrestir o. fl. fuglar eru að grípa ánamaðkana og draga upp úr holum sínum á morgnana, en þá eru maðkarnir oft í uppgöngum holanna. Tekizt hefur að halda lífi í ánamöðk- um í allt að 10 ár í tilraunastolum. En jafnaðarlega munu Jreir naumast verða eldri en tveggja ára úti í náttúrunni. I magurri jörð vaxa þeir hægt og verða seint kynjrroska. — Mun meira er af ánamöðkum þar, sem lengi hefur verið borinn á búfjár- áburður, safnhaugamold eða Skarni heldur en þar, sem eingöngu hefur verið notaður tilbúinn áburður — að öðru jöfnu. í nýfram- ræstri mýrlendisnýrækt er lítið um ánamaðka og eins í magurri holtamold.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.