Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1992, Page 101

Náttúrufræðingurinn - 1992, Page 101
Guðrún G. Þórarinsdóttir Tilraunaeldi á hörpudiski, Chlamys islandica (O.F. Miiller), í Breiðafirði I. Kynþroski, hrygning og söfnun lirfa INNGANGUR Hörpudiskurinn, Chlamys islandica (O.F. Miiller), er af diskaætt (Pect- inidae), en til þeirrar ættar teljast um 350 tegundir samloka sem margar eru verðmætur matfiskur um víða veröld. Hörpudiskurinn er kaldsjávartegund sem auk veiða hérlendis hefur verið veiddur lítillega við Jan Mayen, í Bar- entshafi og undan austurströnd Norð- ur-Ameríku. Við ísland er hann al- gengastur í Breiðafirði, á Vestfjörðum og í Húnaflóa en finnst þó allt í kring- um landið nema við suðurströndina. Hörpudiskveiðar á fslandi hófust árið 1969 í ísafjarðardjúpi og var heildar- aflinn þá 400 tonn. Við fund nýrra miða jókst aflinn ört og árið 1985 náði hann hámarki, 17.400 tonn. Árið 1990 var heildaraflinn 12.400 tonn og þar af voru 10.000 tonn veidd í Breiðafirði. Hörpudiskurinn er veiddur með hörpudiskplógi, sem er botnskafa úr járni með áföstum netpoka og dreginn eftir botni. Aðeins samdráttarvöðvi dýrsins er nýttur hérlendis, en víða er- lendis eru einnig hrognin nýtt. Vinnsl- an er vélvædd til framleiðslu á frystum vöðvum sem aðallega eru fluttir út til Frakklands, Danmerkur og Banda- ríkjanna. Hörpudiskurinn lifir á um 10 til 100 m dýpi en er hérlendis einkum veidd- ur á 20 til 70 m dýpi. Skeljarnar liggja ofan á botninum og er botninn fremur harður, oftast sandur, skeljabrot, steinar og möl, en stundum grýttur eða leirkenndur. Hörpudiskurinn síar fæðu úr sjónum með hjálp tálknanna. Fæðan samanstendur af örsmáum ögnum, svo sem svifþörungum, dýra- svifi, bakteríum og lífrænum leifum. Skeljarnar verða kynþroska 3-6 ára gamlar og eru þá um það bil 30-50 mm að hæð (fjarlægð milli tengslasæt- is og mótlægrar hliðar skeljarinnar) (Hrafnkell Eiríksson 1970, Vahl 1981). Ekki er vitað nákvæmlega um hrygn- ingartíma hörpudisks við ísland en talið er að hann geti verið breytilegur frá einum stað til annars (Hrafnkell Eiríksson 1986). Eftir hrygningu á sér stað ytri frjóvgun og eru lirfurnar svif- lægar í sjónum í nokkrar vikur áður en þær gerast botnlægar og festa sig á undirlag með spunaþráðum og mynda Náttúrufræöingurinn 61 (3-4), bls. 243-252, 1992. 243
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.