Samvinnan - 01.04.1930, Blaðsíða 80

74
SAMVINNAN
enn í dag af ungum og gömlum í hverju sveitaheimili á
Jótlandi.
Jarðvegurinn á heiðunum er, eins og áður er fram
tekið, mjög blandinn sandi. Því eru þar ágæt vaxtarskil-
yrði fyrir kartöflur. Talsvert undir yfirborðinu og lítið
eitt neðan við venjulegt plógfar, er jámblandið sandlag
4—5 cm. þykkt, harðara en jarðvegurinn fyrir ofan og
neðan. Þetta lag þarf að brjóta, til þess að tré og annar
langróta gróður fái nægilegt svigrúm í moldinni. Sömu-
leiðis kom það í ljós, er ræktunin hófst, að jörðin var of
fátæk að kalkefnum. Úr þessu er bætt með því að flytja
ísaldarleir (sem hér er nefndur smiðjumór), sem víða
finnst í jörðu, inn á heiðarnar. Er mölinni dreift um
landið og plægð niður. Heiðafélagið kostar nú flutning
hennar með járnbrautarlestunum, og er það jarðabóta-
styrkur nokkurskonar til landnemanna.
Sú ræktun, sem fyrst var hafin á heiðunum, var
trjáplöntun. Var plantað barrtrjám, furu og greni. Barr-
trén eru harðgjörvari en aðrar trjátegundir og þrífast
vel í köldustu mannabyggðum, svo sem Siberíu og Norð-
ur-Rússlandi. Var í fyrstu plantað furu og greni, hvoru
innan um annað. Er furan fljótari að vaxa en grenitrén
og skýldi þeim í uppvextinum. En síðan greninu fór að
vaxa fiskur um hrygg, hefir furan verið höggvin. Hafa
bændurnir á heiðinni nú meir en nógan eldivið úr nýju
skógunum. Þess er jafnframt vænzt, að með tíð og tíma
megi einnig fá úr þeim timbur til bygginga. En skógurinn
hefir annað hlutverk eigi ómerkara, og það er að skýla
lággróðrinum á ökrunum. Til þess er plantað margföldum
trjáröðum meðfram akurlendinu, einkum fyrir veðraátt,
og eru það skjólgarðar til varnar storminum. Þar sem
trjám er plantað á alla vegu, skipta þau landinu í fer-
hyrnda reiti og standa þar dyggan vörð um árangui’inn af
erfiði landnemanna.
Skógrækt gefur ekki skjótan árangur. Trén eru
seinþroska eins og mennimir og þarfnast varlegrar og
nákvæmrar meðferðar á meðan þau eru ung. Trjáfræinu