Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.03.1914, Side 7

Samvinnumenntun.
í samvinnumálum er okkur íslendingum líkt farið og
manni þeim, sem eigi vissi að hann kunni „Prósa“ eða
óbundið mál, þó.tt hann hefði mælt það alla ævi. Við og
forfeður okkar lifum og höfum lifað í samvinnu í ótal
aldir, en látumst þó varla vita hvað samvinna er; þykir
jafnvel nafnið sjálft næsta ókunnuglegt. En sarrivinna er
alstaðar þar, sem tveir eða fleiri sameina krapta sína til
að leysa verk af hendi, sem einum var ofvaxið. Heimil-
ið, sóknin, hreppurinn, sýslan, Iandið, bankarnir, verzl-
anirnar, og hin margháttuðu fjelög sem til eru, má nefna
sem dæmi um samvinnuna nú á dögum. Og samvinnu-
menntunin er í því fólgin, að gera menn hæfari til að
vinna saman, heldur en þeir eru að náttúrufari. Peir
menn, sem svo eru menntir, verða sterkari og sigur-
sælli í lífinu, en þeir væru annars; þeir lifa fyllra lífi en
ef þeir væru sundraðir, eða ynnu saman á líkan hátt og
lítilsigldir aumingjar gera nú.
Ef til vill hefur mannkynið einhverntíma í fjarlægri
fortíð lifað sundrað og samvinnulaust; en það er þá fyr-
ir svo löngu, að engar sagnir eru til um það, nje dæmi
um villiþjóðir á okkar dögum. Og grimmasta hegningin,
sem forfeður okkar á söguöldinni þekktu, var skóggang-
ur: útskúfun úr mannlegu fjelagi. Jafnvel mestu hetjurn-
ar þoldu eigi slíka æfi; voru eigi nógu sterkar til að
standa einar. Engin samvinna er svo ill, að hún sje ekki
betri en fullkomin einangrun.
1