Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Blaðsíða 62
172 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
kaupfélög í landinu. En sennilegt er, að kaupfélagsmenn
þykist bærir að ráða málum sínum sjálfir, eins og þeir
hafa gert hingað til.
þessu næst minnist B. Kr. á vöruinnkaup Sambands-
ins, og telur þau hljóta að verða þeim mun stirðari og
óheppilegri sem keypt sé fyrir fleiri félög. Segir hann
að hver staður á landinu hafi sínar sérstöku þarfir og
venjur, og ómögulegt sé fyrir eitt og sama firma að
kaupa hentugar vörur handa þeim öllum.
Væri þessu í raun og veru þannig varið, ætti það
að gleðja höf. stórlega, því að afleiðingin hlyti að verða
sú, að samvinnumenn flyttu þá vörukaup sín smátt og
smátt frá kaupfélögunum til kaupmanna. En reynslan
hefir sýnt hið gagnstæða. Engin skylda hvílrr þó á fé-
lagsmönnum um það, að kaupa vörur í félögunum, og
hafa þeir því fult frelsi til að færa sér í nyt „yfirburði"
kaupmanna fram yfir kaupfélögin í hentugu vöruvali og
ódýrum innkaupum, ef þeir yfirburðir eru til.
Annars er nýstárleg sú kenning höf., að það firma
standi ver að vígi, sem kaupir inn fyrir marga og hefir
mikla vöruveltu, heldur en hitt, sem rekur það starf í
smáum stíl. Hitt hefir hingað til þótt líklegra til þess
að geta náð hagkvæmum viðskiftasamböndum, að um
mikið vörumagn sé að ræða.
Að þarfir og venjur hvers staðar á landinu fyrir
sig séu svo frábrugðnar þeim, sem tíðkast á hinum
stöðunum, að ómögulegt sé fyrir eitt fii-ma að kaupa
vörur handa þeim öllum þessvegna, munu víst fáir hafa
orðið varir við. Höf. horfir á þetta eins og flest annað,
sem hann snertir við í ritlingi sínum, gegnum stækk-
unargler sjúkrar ímyndunar.
Rétt væri af B. Kr. að spara sér það ómak fram-
vegis, að prédika fyrir bændum að arðvænlegast sé fyr-
ir kaupfélög þeirra að fá nauðsynjar sínar úr vöru-
skemmum heildsalanna í Reykjavík. Kenslu reynslunn-