Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Blaðsíða 64

174 -Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
blaðsíður fullar af mótsögnum, eins og alt ritið frá
upphafi. Hann segir, að ábyrgðirnar séu „háskalegar“
í'yrir lánsstofnunina, og vill þar með gefa í skyn, að
lánin, sem út á þær séu veitt, fáist ekki borguð, en
þó segir hann um leið, að ábyrgðirnar séu háskalegar
fyrir einstaklinginn, og getur það þá ekki verið vegna
annars en þess, að einstaklingarnir verði að borga lán-
in, og getur ekki nema annaðhvort verið rétt.
Einnig segir hann, að með ábyrgð eins og sé í Sam-
bandinu, afsali ábyrgoarmaðurinn sér „öllu sjálfstæði
og fjárhagslegu frelsi ef til vill fyrir lífstíð“, en þó
segir hann, að menn muni líta misjafnlega á, „hversu
rnikils virði“ skuldbindingar kaupfélaganna séu. Virðist
því viðskiftalífið og kaupmenskan drjúgum hafa lagað
hæfileika höf. til þess að tala tveim tungum, eftir því
hvað hagsmunir hans þurfa að láta sanna í hvert skifti.
Viðskiftin í landinu segir hann að verði með þessu
móti svo óviss, að enginn geti gert annars bón, og ef
bankar og sparisjóðir líti á ástandið sem f jármálamenn,
þá virðist þeir heldur ekki geta gert nokkurs manns bón.
Talar hann um nauðsynina á því, að halda sérstak-
ar „Obligobækur“ í bönkum og sparisjóðum yfir alla
þá, sem séu í kaupfélögum, til þess að bankarnir og
sparisjóðirnir missi ekki hið „óhjákvæmlega öryggi“.
Staðhæfir hann svo, að ef þessu ástandi sé ekki
breytt, sé „lánstraust landsins og bankanna í útlöndum
sett í hættu“.
það er erfitt að ætla fyrverandi bankastjóra og ráð-
herra íslands slíka einfeldni, að það geti spilt láns-
trausti landsins og bankanna í útlöndum, þótt örlítið
brot af fé þeirra sé trygt með samábyrgð fjölda manns.
Upphæðin er þó ekki nema eins og 15. hluti af því
fé bankanna beggja, sem liggur í versluninni og
nemur ekki meiru en varasjóði annars þeiiTa. Og á bak
við þetta lán stendur ábyrgð mikils hluta þjóðarinnar.
Ef þetta þarf að spilla lánstrausti landsins í út-