Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Blaðsíða 15

Tímarit íslenskra samvinnufélaga. 125
nýju veltufé vegna skuldanna“, 18%. Fær hann þá tölu
með einföldu móti með því að deila 36 með 2, og er þá
búinn að fá til samans 54% upp í 86% álagningu sel-
stöðukaupmannsins.
Nú er áður sýnt, að fyrri talan er á engum rökum
bygð, og auk þess skakt reiknuð út frá forsendunum.
Hlýtur því seinni talan, sem á henni er bygð, að vera
jafn óáreiðanleg, auk þess sem þar er um beina blekk-
ingartilraun að ræða. Blekking B. Kr. er fólgin í því, að
þegar hann áætlar tekjur danska umboðssalans, sem alt
þetta röksemdahrófatildur hvílir á, þá tekur hann allar
brúttótekjur mannsins og kallar þær einu nafni „ársarð af
veltufé“, þó að þær séu að langmestu leyti verkalaun hans
fyrir fulla vinnu hans við verslunina alt árið og aðeins
nokkur hlutinn séu vextir af veltufénu og álagning fyrir
beinum kostnaði við skrifstofuhald og fyrir óvæntu tapi
af 450 þús. kr. viðskiftaveltu. Gerir hann þetta til þess
að geta tvítalið kaup mannsins og álagningu fyrir skrif-
stofukostnaði og óvæntu tapi, án þess að mikið beri á,
og gert með því hina nauðsynlegu og réttmætu álagningu
selstöðukaupmannsins sem ægilegasta.
í fyrsta liðnum, 36% álagningu, eru fólgnar 18 þús.
kr. tekjur, eins og umboðssalinn gat fengið mest í brúttó-
tekjur fytir vinnu sína og fé heima í Danmörku, en í öðr-
um liðnum bætir hann svo við 18%, eða 9 þús. kr., fyrir
að veltuféð hefir aukist um 25 þús. kr., og þarf hann
engu af því að verja til aukins verslunarkostnaðar af því
að hann leggur á fyrir honum síðar í sérstökum lið. Vöru-
viðskiftin haldast líka alveg óbreytt, þar sem hið nýja
lán verður aðeins að fastri innstæðu — láni — hjá við-
skiftamönnum hans. TJtgjöld kaupmannsins sjálfs hafa
ekki heldru vaxið nema um vexti af láninu, sem alveg
nóg virðist að áætla 6%, því að lánsstofnanir voru um
það leyti orðnar sæmilegar í Danmörku. 6% af 25 þús.
kr. svara til 3% af 50 þús. kr., og er því sanni nær að
færa þennan lið úr 18% niður í 3%, þó að reikningur B.