Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Blaðsíða 52

162 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
afföllum nam á 3. milj. ki'óna, auk inneigna í bönkum
og sparisjóðum og peningaforða, er nam yfir 400 þús. kr.
Höf. tilfærir samanlagðar skuldir Sambandsins og
deilda þess um síðustu áramót við banka, sparisjóði og
aðra viðskiftamenn, sem voru rúml. 8 miljónir króna,
en yfir hinu þegir hann vandlega, að eignir þessara
sömu félaga voru á sama tíma um 12 milj. kr. Sam-
vinnumenn innan Sambandsins áttu þá sjálfir í versl-
unarveltunni hátt á 4. miljón kr. við síðustu áramót, og
inun enginn óhlutdrægur maður, sem þekkir aðstöðu
bænda í lífsbaráttunni hér á landi síðustu árin, telja
það lítilvæga fjárfúlgu. Hitt er annað mál, að allir sam-
vinnumenn mundu óska, að skuldir þeirra vænr minni
en nú á sér stað, en þeir vita jafnframt, að orsök þeirra
er þannig til orðin, að nálega ómögulegt var að kom-
ast hjá þeim. Og stórfurðulegt er það, að B. Kr. skuli
vilja gera sig að því undri, að látast ekkert vita um
hinar réttu orsakir til þess, að bændur eru nú í óvenju-
lega miklum skuldum, aðeins til þess að geta komið
með þá fáránlegu staðhæfingu, að Sambandinu sé hér
um að kenna. það er víst ekkert mannsbarn til á öllu
landinu, annað en B. Kr., sem gæti komið það í hug, að
Sambandið hafi komið til leiðar verðfalli landbúnaðar-
afurðanna undanfarin ár eða stjórnað tíðarfarinu þann-
ig, að það neyddi bændur til að eyða stórfé í fóður-
kaup handa fénaði sínum til að forða honum frá hung-
urdauða.
þetta tvent, verðfall gj aldeyrisvaranna og óhagstæð
veðrátta, vita allir, sem landbúnað stunda, að eru aðal-
orsakir skuldanna. því að hinu er ekki til að dreifa, að
bændur hafi lifað í sukki eða óhófi og skuldir safnast
þessvegna. þvert á móti hafa þeir reynt að spara eftir
megni og það var alviðurkent af Viðskiftanefndinni, á
meðan hún starfaði, að samvinnufélögin viðhefðu fylstu
gætni og spamað við innflutning á erlendum varningi.
Alt fram að þeim tíma, er verðfall gjaldeyrisvar-