Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Blaðsíða 104
214 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
um, að kaupfélögum landsins sé háski búinn af sam-
ábyrgð sín á milli, er spá um, að bændur verði gjald-
þrota í stórum stíl.
Slíkar vonir og spár eru ekki sprotnar af kærleika
til bænda eða umhyggjusemi fyrir velferð þeirra. Sjálf-
um er bændum það svo mikils um vert og svo mikið
kappsmunamál, að bjarga sér og sínum frá örbyrgð og
skorti, að þeim er meiri þörf hvatninga og bjartsýni,
heldur en slíkra hrakspádóma.
þessar spár styðjast heldur ekki við neinar veru-
legar líkur. Bændur búa að vísu við tekjuhalla þessi ár-
in, en fyr hefir svo verið, og þeir bjargast. Smátt og
smátt kemst til leiðar í heiminum viðskiftajafnvægi og
áðreisnartímabil bænda og þjóðarinnar yfirleitt hefst.
Bændur Islands hafa frá fyrstu tíð borið sjálfum
sér það vitni, að þeir séu þrautseigir, þegar í raunir
rekur. Ekkert getur komið þeim á kné, nema óviðráð-
anleg stór áföll af náttúruvöldum. Hætta Sambandsdeild-
anna af samábyrgð sín á milli einangrast í raun réttri
við þann möguleika, að sumar sveitir landsins leggist
í auðn af þeim orsökum. En mundi ekki mega vænta
þess þroska hjá þessari þjóð, að hún teldi sig vera í
samábyrgð, þegar slík ógæfa slæi einhvern hluta henn-
ar í duftið,
Hér að framan hafa verið færð i’ök að því, hversu
þessar hættupi’édikanir B. Kr. styðjast við litlar og fjar-
lægar líkui’. í sambandi við það er vert að minnast
tveggja atriða, sem sífelt koma fram í ræðum og í’itum
andstæðinganna, en sem að vísu eru aukaatriði, og koma
því aðeins til gi’eina, að hinar áðui’nefndu fjarlægu lík-
ur verði að staðreynd.
Með sjálfskuldai’ábyrgð tekur ábyrgðarmaðurinn sér
á hei’ðar þá skyldu, að greiða skuldina að fullu, ef hann
orkar því. Nú vilja andstæðingarnir gera það að veru-
legu atriði, að þegar sú hætta, sem þeir sífeldlega stag-
ast á, komi niður sem skuldakröfur á félög eða einstaka