Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Blaðsíða 84

194 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
að hún vilji láta varðveita sig á þennan hátt, því að
B. Kr. hefir óafvitandi gefið alt annað en glæsilega inn-
sýn í bankapólitík sína, og hvernig hann vill nota Lands-
bankann til þess að leggja örlagaþætti þjóðarinnar á
bak við tjöldin.
Ekki skal þó við því amast, að peningamálum land-
búnaðarins verði komið í betfa horf en nú, einkum að
hætt verði að nota „búðirnar fyrir banka“. En það get-
ur ekki orðið nema sæmileg peningastofnun komi í
hvert hérað, er taki lánveitingamar að sér, svo að kaup-
menn og kaupfélög geti hætt að lána út frá sér. Mætti
vafalaust vera búið að taka fyrir kverkarnar á láns-
versluninni með bankaútbúum í öllum helstu kauptúnum,
er fullnægði lánsþörf bænda með því skilyrði, að þeir
stofnuðu eigi vöruskuld. þyrftu kaupfélögin þá ekki
meira veltufé en rúmlega fyrir vörubirgðum.
En bændur mega vafalaust bíða alllengi eftir því,
að þeim verði veitt aðstoð til að kippa þessu í lag.
Munu þeir því í þessu sem öðru verða að treysta á sjálfa
sig og koma sér sjálfir upp sinni eigin peningastofnun.
Eru í útlöndum allgóðar fyrirmyndir fyrir lánsstofn-
un, er sveitabændur hér mundu geta líkt eftir, einkum
hinir svonefndu „Andelskasser" í Danmörku. Verður fyr-
irkomulagi þeirra ef til vill lýst síðar hér í Tímaritinu
og því gagni, sem bændur mundu geta haft af þeim í
samvinnumálum þeirra.
Niðurlagsorð.
B. Kr. hefir eytt miklu fé og erfiði í fánýtt verk,
að ætla sér með riti þessu að leika vin bændastéttar-
innar til þess að leiða hana út úr ógöngunum, því að
bændur munu yfirleitt taka meira tillit til innihalds-
ins heldur en þess, hve fagurlega er talað á yfirborðinu.
Undiraldan í ritinu er lífsskoðun sú, sem kemur
fram í rómverska málshættinum: „deildu og drotnaðu".
En þetta verður þó varla hættulegur prófsteinn á stað-