Andvari - 01.01.1987, Side 17

ANDVARI
ÓLAFUR JÓHANNESSON
15
tíma, sem hér um ræðir. Vafalaust má heimfæra þessa lýsingu að ýmsu
leyti upp á aðrar deildir háskólans, sem er sagan af því, að fyrir 40 árum
bjó Háskóli íslands enn við býsna frumstæð kjör. Að vísu var svo langt
komið þróun hans að hann hafði flust í nýtt og veglegt hús sjö
árum áður og tveir stúdentagarðar störfuðu í nágrenni háskólans, svo
að háskólahverfið var að taka á sig nokkurn veginn eðlilega mynd.
Háskóli íslands var stofnaður 1911 sem fyrr sagði, hafði því aðeins
starfað á fjórða áratug, þegar hér var komið sögu, þótt sumar deildir
háskólans gætu rakið ætt sína lengra aftur, þ.e. guðfræðideild og
læknadeild. Innlend lagakennsla hófst ekki fyrr en 1908 með stofnun
Lagaskólans, svo að lagakennsla stóð hvorki á gömlum merg né að hún
væri á neinn hátt fullmótuð, þegar Ólafur Jóhannesson verður laga-
kennari 1947. Þótt stundum megi ætla annað, þegar talið berst að
aðbúnaði Háskóla íslands á líðandi misserum, þá er Ijóst að breytingin
á háskólanum frá þessum tíma er slík að stofnunin er í raun óþekkjan-
leg. Hafi einhver þjóðfélagsstofnun tekið stakkaskiptum á 40 árum þá
er það Háskóli íslands.
Olafur Jóhannesson lagði fram mikilsvert starf að sínu leyti til
þeirrar þróunar sem orðið hefur í háskólanum frá því að hann hóf þar
kennslu 1947 og þar til hann hætti þar störfum (í raun) 1971 eftir 24 ár.
Framlag hans til eflingar háskólastarfseminni á að sjálfsögðu fyrst og
fremst við lagadeildina, en þar hafði hann mikil áhrif meðan hans naut
við, og er ekki að efa að dr. Ármann segir rétt til um það að ekki
munaði þar minnst um hversu atorkusamur rithöfundur hann var,
mikilvirkur kennslubókahöfundur.
En Ólafur var ekki aðeins kennslubókahöfundur í þrengri merkingu
þess orðs. Hann stundaði vísindalegar rannsóknir í fræðigrein sinni eða
þeim sérgreinum lögfræðinnar sem hann lagði einkum stund á. Ólafur
Jóhannesson fléttaði saman sem honum bar kennslu, fræðilegar rann-
sóknir og ritstörf. Háskólakennslan, rannsóknarstörfin og ritverk hans
um lögfræðileg efni hefðu nægt honum sem fullgilt ævistarf og framlag
hans til sameiginlegs athafnasjóðs samtíðar hans. Hefur margur skilað
minna verki á lengri lífsleið en Ólafur Jóhannesson af því einu að vera
háskólakennari afmældan tíma ævinnar. Hans hefði verið minnst með
virðingu fyrir það eitt sem lá eftir hann á því sviði, þótt fleira hefði ekki
komið til.