Andvari - 01.01.2006, Blaðsíða 26

24
INGVAR GÍSLASON
ANDVARI
Hitt veit ég að fleiri en talsmenn Framsóknarflokksins hafa talið þetta
stjórnartímabil merkistíð í íslands sögu. Þó er ekki örgrannt um að enn
loði við þessa stjórn sú þjóðlygi, sem talin er sönn, að Jónas hafi öllu
ráðið, Tryggvi litlu og aðrir engu. Verkaskipting milli ráðherra var skýr.
Þar réði hver á sínu sviði, eins og lög gera ráð fyrir.
Ríkisstjórnin naut þess að viðskiptaárferði var gott framan af stjórn-
artímabilinu. Hún þurfti því síður að standa fyrir aðgerðum gegn
brýnum efnahagsvanda, þótt að slíku kæmi áður en lauk. Ríkisstjórnin
notfærði sér þessi skilyrði til þess að snúa sér að aðkallandi verklegum
framkvæmdum, umbótum í þágu atvinnulífs, samgangna og mennt-
unarmála. Þar var horft til framtíðar á öllum sviðum þjóðfélagsgerð-
arinnar og þarfa vaxandi fjölbreytni í atvinnulífi til lands og sjávar.
Að fyrnst hafi yfir margt af verkum stjórnarinnar á hraðfleygum
tímum síðustu áratuga þarf engan að undra, en þau skiptu miklu máli á
sinni tíð, og enn sér þeirra stað án þess að djúpt sé grafið.
Fyrr hefur verið á það minnst, að Eysteinn Jónsson lét mjög að sér
kveða í embættis- og stjórnsýslustörfum í valdatíð ríkisstjórnar Tryggva
Þórhallssonar. Einkum var hann kvaddur til ráðgjafar um umbætur á
fjárreiðum ríkisstofnana, sem margir sáu að var mjög ábótavant. Einn
þeirra ungu embættismanna sem þá voru komnir til starfa og greindu
ýmsar veilur í stjórnsýslunni, að því er tók til faglegra vinnubragða,
var Helgi Pálsson Briem hagfræðingur. Helgi var skipaður skattstjóri í
Reykjavík 1. jan. 1929 og gegndi því starfi eitt ár áður en hann tók við
sem einn þriggja bankastjóra nýstofnaðs Útvegsbanka íslands. Helgi
var þá tæpra 28 ára. Með þeim Helga og Eysteini tókst góður kunnings-
skapur og gagnkvæmt traust. Voru þeir m.a. samstarfsmenn um endur-
bætur á rekstri sýslumannsembætta og skilvirkni í skattamálum. í
þessum störfum reyndi á glöggskyggni og réttsýni Eysteins ekki síður
en afköst og einbeitni að ljúka hverju verkefni með fullum skilum.
Eysteini voru síðan falin stærri verkefni á sviði fjármálaskipulags rík-
isins og beindust að því að endurskipuleggja ríkisbókhald, gerð rík-
isreiknings og frágang fjárlaga. Þessi mál kynnti hann sér rækilega,
m.a. með því að fylgjast með framkvæmd slíkra mála í danska fjár-
málaráðuneytinu. Leiddi þetta til þess að hann varð ráðgjafi stjórn-
skipaðrar nefndar um þessi efni og vann að breytingum á löggjöf er að
þeim laut.
Þegar horft er til starfsferils Eysteins á vegum stjórnarráðsins - þótt
ekki væri hann langur - var það ekkert tiltökumál þegar hann var skip-