Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2006, Blaðsíða 70

Andvari - 01.01.2006, Blaðsíða 70
68 HJALTI HUGASON ANDVARI mótað skáld strax í fyrstu bókinni.4 Snorri var enda eitt af virtustu skáldum þjóðarinnar á sinni tíð og hlaut meðal annars Silfurhestinn, viðurkenningu bókmenntagagnrýnenda, 1967 fyrir Lauf og stjörnur og Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs 1981 fyrir síðustu bók sína.5 Nokkuð hefur verið ritað um ljóðagerð Snorra og ber þar hæst ritgerð Páls Valssonar Þögnin er eins og þaninn strengur. Þróun og samfella í skáldskap Snorra Hjartarsonar (1990). Annars snúast skrif þessi einkum um einstakar bækur, ljóð eða afmörkuð einkenni á höfundarverki skáldsins. Telur Páll það lífsviðhorf sem fram kemur í ljóðum Snorra einkennast af lífsheildarhyggju sem felur í sér að maðurinn sé „barn náttúrunnar" og svipuð lögmál gildi um mann og náttúru og að hún hafi áhrif á manninn.6 Auk þess bendir hann á áhrif frá tilvistarstefnunni (exístensíalismanum) sem þó fái á sig sérstæðan blæ hjá Snorra þar sem hann telji tilgang tilverunnar fólginn í samhljómi manns og náttúru en á þau tengsl lögðu exístensíalistar almennt ekki áherslu.7 Loks telur Páll Snorra undir áhrifum frá platónisma sem þó greini sig frá hinum upprunalegu kenningum Platóns í því að Snorri telji mögulegt að fullnægja þrá sinni eftir fullkomnun og þá í faðmi náttúrunnar og samhljómi við hana.8 Á hinn bóginn telur Páll hvergi neitt að finna í ljóðum Snorra sem bendi beint til kristindóms og bendir á að guð sé þar hvergi nefndur.9 Páll telur einnig að sú hugmynd að náttúran sé á einhvern hátt opinberun eða „kraftbirting guð- dómsins“ komi jafnvel hvergi fram í ljóðum Snorra svo fyrirferðarmikil og margræð sem náttúran þó sé í kveðskap hans.10 Raunar telur Páll að ljóðið Bjargrista (Á Gnitaheiði) sé „eitt örfárra ljóða Snorra sem ber einhvern keim af trúarbrögðum11.11 Væri þar þá um sólardýrkun að ræða þar sem ljóðmæland- inn ákallar sólina og biður hana gefa líf, frjósemd, ást og frið.12 í tilefni af áttatíu ára afmæli skáldsins fjallaði Gunnar Kristjánsson um það sem hann nefnir trúarleg minni í ljóðum Snorra.13 Leit hann svipað á hin platónsku áhrif og Páll Valsson síðar. Hins vegar dró hann áhrif tilvistarstefn- unnar á skáldið í efa.14 Þá gerði hann meira úr trúarlegum áhrifum og jafnvel áhrifum hins kristna trúararfs á Snorra en Páll.151 grein sinni notar Gunnar þó bæði hugtökin minni og trú í víðtækri merkingu. Með minni virðist hann að minnsta kosti í sumum tilvikum eiga við hvata þess að höfundur setur verk sitt saman en ekki einstaka efnisþætti sem lýsa almennum aðstæðum og eru sameiginleg mörgum bókmenntaverkum. Þá hafnar hann hefðbundnum mun á veraldlegum og trúarlegum bókmenntum (literatura og scriptura í klassískri guðfræði) og lítur svo á að glíma skálda og annarra listamanna við mannlega tilvist og túlkun hennar, sem og spurningar um líf og dauða, séu trúarlegar í sjálfum sér. Lætur hann jafnvel að því liggja að allur skáldskapur og öll list séu trúarleg í eðli sínu.16 Hér skal því haldið fram að rétt sé að greina á milli þess sem kallað er trúarlegt og hins sem nefna má tilvistarlegt. Hvort tveggja felur vissulega í
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.