Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1939, Side 118

Andvari - 01.01.1939, Side 118
114 Einokunarfélögin 1733—1758 Andvari verzlunarhús sín og eftirsföðvar skulda hér og vöru- geymsluhús í Kaupmannahöfn, ganga til félagsins eftir matsverði, sem var 81 139 rdr., en ekki taldist það til hlutafjár. Um leið og félagið var stofnað tók það lán, sem nam h. u. b. 15 000 dölum, og voru þá alls nálega 200 000 dalir Iagðir í íslenzku verzlunina, en það er upphaflega misskilningur Skúla Magnússonar, að þetta hafi allt verið hlutafé. Öllu meinlegri er þó sú missögn um þetta félag, sem raunar stafar frá dönskum fræði- manni, að það hafi einnig rekið verzlun á Finnmörk, og verið kallað íslands- og Finnmerkurfélagið (Det is- landsk-finmarkske kompagni). Finnmerkurverzlunin var frá 1729 veitt þremur kaupsýslumönnum í Kaupmanna- höfn afgjaldslaust, því að hún þótti ekki gróðavænleg. Enginn þeirra gekk nokkurn tíma í íslenzka verzlunar- félagið, og það neitaði með öllu að fást við verzlun á Finnmörk, þegar þeir gengu frá, og félaginu var boðin hún, 1740. Þessi misskilningur mun stafa af því, að ein- okunarfélaginu 1733—42 hefir verið ruglað saman við hörmangarafélagið 1743—58; sbr. síðar. Brytt hefir einnig á þeim misskilningi, að einokunarfélagið frá 1733 hafi staðið í sambandi við hörmangaralagið (stéttarfé- lag hörmangara í Kaupmannahöfn), en svo var ekki, heldur var um eitt skeið hörð deila milli þeirra félaga, eins og brátt mun sagt nánar. Þó voru sumir af stofn- endum verzlunarfélagsins einnig í hörmangaralaginu, og áttu kaupmenn, sem í því voru, 32 000 dali af hluta- fé verzlunarfélagsins, eða nálega þriðjung hlutafjárins, og ekki áttu meðlimir neins annars stéttarfélags svo marga hluti. Næst hörmangaralaginu gekk bruggaralagið 0 1) Ég nota orðið lag (flt. lög) um stéttafélög atvinnurekenda, eins og þau tíðkuðust á 17., 18. og fram á 19. öld (d. lav). Þau félög eru stundum kölluð gildi á íslenzku, en það er einmitt sama
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.