Andvari - 01.01.1949, Page 46

42
Hákon Bjarnason
ANDVARI
inilli fjalls og fjöru.“ Þau fáu dæmi, sem hér hafa verið
dregin fram, benda í þá átt, að trúnað megi leggja á þessi
orð hans. Og þegar unnt er að benda á sams konar dæmi
úr nærri öllum héruðum landsins, virðist einsætt, að frá-
sögn Ara sé rétt. Hann ritar lýsingu sína um tvö hundruð
árum eftir að land er albyggt orðið, og þó margt skóglendið
liafi eyðzt á þeim tíma, mun hann varla hafa sagt meira
cn hann vissi með sanni.
Máltækið hermir, að vaninn blindi menn, og því er sízt að
undra, þótt margur eigi erfitt með að átta sig á því, hvernig
landið hefur litið út fyrir þúsund árum, þegar horft er yfir
hið hlásna og liálfeydda land, sem við nú byggjum.
íslenzka björkin. Með frjórannsóknum og stuðningi gam-
alla heiinilda má án efa l'á allnákvæma hugmynd um út-
breiðslu íslenzku hirkiskóganna á landnámsöld. Slíkar rann-
sóknir eru mjög girnilegar og gætu orðið til mikils fróðleiks.
En þær verða að híða þess, að einhver vilji taka starfið upp.
Miklu erfiðara verður að ltveða nokkuð á um gæði hinna
fornu íslenzku birkiskóga. Að vísu má fara nærri um sunit
með því að draga ályktanir af því, sem við nú þekkjum.
Hæstu birkitré eru um 11 metra, og sum þeirra eru enn í all-
hröðum vexti, og virðist ekkert mæla á móti, að þau muni
mörg ná meiri hæð. Skógur, sem vaxið hefur frá rótum á
35—40 árum og notið fullkominnar friðunar allan tímann,
hefur komizt upp í 7 og jafnvel 8 metra hæð. Slík tré geta ef
til vill náð 15 metra hæða eða meira, áður en þau hafa náð
þroskaaldri.
En þótt einstök tré og jafnvel heilir skógar geti verið bein-
vaxnir og hávaxnir, er ekki þar með sagt, að öll íslenzk
björk geti tekið slíkum þroska. Svo er talið í Flóru íslands,
að hér séu aðeins til tvær tegundir birkis, skógviðurinn eða
iimbjörkin annars vegar, en fjalldrapinn hins vegar. Að vísu
er talað um tvö afbrigði ilmbjarkarinnar, sem eiga að vera
hér.víða um land, auk alls konar hastarða milli fjalldrapa
og ilmbjarkar. En þessi skipting er alveg ófullnægjandi. Því