Andvari - 01.01.1949, Page 72

68
Hákon Bjarnason
ANDVARl
lega, ef noltkur lcostur verður á að gróðursetja svo mikinn
fjölda í íslenzka mold. Mun því brátt reyna á, hve miklu
iandsmenn orka í því að græða skóga.
Niðurlag. Af því, sem hér hefur verið ritað, má vera ljóst,
að við íslendingar byggjum land, sem mjög hefur verið rúið
liinum fornu landkostum. Að vísu hefðu hinir fornu birki-
skógar aldrei getað fyllt viðarþarfir okkar nema að mjög litlu
leyti. En með eyðingu þeirra eru öll skilyrði til að rækta
aðrar trjátegundir stórum verri en annars hefði verið. Og
með hvarfi skóganna opnuðust allar gáttir fyrir uppblæstri
og landeyðingu. Virðist því full nauðsyn að koma í veg fyrir
frekari eyðingu skóga og kjarrs en orðin er.
Enn fremur ætti það að vera öllum mönnum ljóst, ef þeir
á annað borð hugsa rökrétt, að ísland hefur verið vaxið
birkiskógi og birkikjarri um mestallt land upp í 300—600
metra hæð yfir sjó. Upphaf landskemmda er fyrst og
fremst afleiðing búsetunnar í landinu, en svo hafa vindur og
vatn fullkomnað eyðinguna. Að ísland hafi verið eða eigi að
vera „grasland", eins og sumir menn hafa haldið fram í ein-
feldni sinni, er hin mesta fjarstæða. Væri þá ekki nokkur vafi
á, að séra Jón Bjarnason hefði haft á réttu að standa, er hann
dró þær ályktanir, að ísland mundi einhvern tíma í framtið-
inni verða óbyggilegt sakir uppblásturs og landeyðingar.
Og loks má mönnum verða ljóst, að skóggræðsla og ræktun
barrviða hér á landi er engin fjarstæða eða rómantisk og
óframkvæmanleg hugmynd. Ræktun barrviða er ekki erfiðari
en ræktun margra annarra nytjaplantna, en fyrir því, að arðs-
ins er langt að bíða, eiga menn erfiðara með að festa sjónir
á því.
Þegar séra Björn í Sauðlauksdal hóf ræktun jarðepla, sem
eiga heimkynni sín langt suður í Andesfjöllum, mun hvorki
hann né aðra hafa órað fyrir því, hvílíka nytjajurt þeir höfðu
milli handa sér. Síðan þetta var, eru liðnar tvær aldir. Kart-
öflur hafa verið ræktaðar hér óslitið síðan og í sívaxandi