Andvari - 01.01.1949, Page 82

78
Bergsveinn Skúlason
ANDVAKI
Þeir, sem hagmæltir voru, köstuðust á vísum. Aðrir sögðu
sögur, stundum ósnotrar.
Fyrir lundann kemur það, eins og aðra fugla, að eignast
ófrjó egg. Þau fúlna í holunum i sumarhitunum. — Þeir,
sem svo voru óheppnir að lenda á fúleggi í holu, áttu það
stundum til að senda það nágrannanum. Það var liin versta
sending, ef vel kom á. — Hlandkúlnakast var sú iðja kölluð,
og var hún jafnan illa þokkuð af hinum eldri mönnum og
ráðsettari.
Kofnatekjan vakti oft kapp og metnað milli manna, enda
verkið vel til þess fallið að örva slíkar kenndir. Menn töld-
ust á, eins og stundum tíðkaðist við fiskidrátt. Skyldi þá
telja upphátt, svo að aðrir gætu fylgzt með og síður væri
hægt að beita brögðum. — Lítil saga gefur nokkra hugmynd
um, hvernig mönnum gat orðið innanbrjósts í kofnafari.
Hún gerðist á þeim tímum, er bændur héldu enn vinnu-
menn, og þeir settu metnað sinn í það að skila nokkru dags-
verki að kvöldi. — Það var í lok kofnafars. Tvo vinnumenn,
er talizt höfðu á allt kofnafarið, henti það óhapp síðasta
daginn, sem þeir unnu að kofnatekjunni, að festa saman
goggana, sem þeir voru að nota, því samgangur var í bal-
anum. Báðir toguðu i af afli og töluðu máske eitthvað ljótt,
en hvorugur vildi gefa eftir. En af því að þeir voru líkir að
kröftum og aðstaðan við þennan „reipdrátt“ óhæg, þá gekk
ekkert, og enduðu þessar stimpingar á því, að þessir þreyttu
kofnamenn sofnuðu báðir á balanum og sváfu svefni hinna
réttlátu meðan félagar þeirra kláruðu að taka eyjuna, sem
þeir voru í. — Þegar þeir svo vöknuðu, var kofnafarinu lokið,
og varð þá vitanlega engu um þokað um kofnatekjuna.
Þannig endaði sá kappleikur. Varð svo gaman og gott úr
öllu saman.
Kofnatekja, eins og hún tíðkaðist í Breiðafjarðareyjum um
langan aldur — allt fram um 1920 -—■ og hér hefur lítillega
verið lýst, er nú að mestu úr sögunni. Valda því að sjálf-
sögðu breyttir atvinnuhættir og svo fólksfæð. Og svo hafa