Stúdentablaðið - 17.06.1944, Side 33

Davíð Ólaísson:
SJÁVAROTVEGUR
ISLENDÍNGA
Árið 1944 mun ávallt verða talið eitt hið
merkasta ár í sögu þeirrar þjóðar, sem þetta
land byggir.
Lýðveldi skal stofnað á Islandi.
Timarnir, sem þessi stórtíðindi gerast á,
eru að vísu viðsjálir svo og þær aðstæður,
sem þjóðin nú lifir við og hlýtur það að varpa
nokkrum skugga á þessi merkilegu tímamót.
En þeim mun meira áríðandi er, að þjóðin
geri sér fyllilega ljóst, hvar hún stendur, og
á hverju hún byggir afkomu sína.
1 ritgerð þeirri, sem hér fer á eftir, mun
verða leytast við, að gera nokkra grein fyrir
þótt frumvarpið næði samþykki Alþingis
myndi staðfestingar konungs á því verða
synjað. En frumvörpin voru borin fram allt
að einu. Vér áttum ávallt menn, sem settu
sér fjarlægara mark en þeir vissu, að þeir
gátu náð, kröfðust meira en þeir vissu, að
þeir gátu fengið. Þeir gerðu það framtíðar-
innar vegna og sagan sýnir, að þeir höfðu
rétt fyrir sér. Það sem augljóslega var ófáan-
legt 1851 fékkst 1918, og svipað átti sér stað
við aðra áfanga á leið þjóðarinnar til sjálfs-
forræðis. Þessum þrautseigu forvígismönnum
vorum eigum vér það að þakka, að vér höf-
um nú náð lokatakmarkinu i baráttu vorri
fyrir fullu sjálfsforræði.
STÚDENTABLAÐ
hverja þýðingu sjávarútvegurinn hefur í
þessu tilliti.
Fiskimiðin umhverfis Island eru ein hin
auðugustu í heimi. Öldum saman áttu lands-
menn þess þó engan kost, að notfæra sér
þau stórkostlegu auðæfi, sem hafið umhverfis
landið hafði að geýma. Skipakostur þeirra
og öll veiðitækni var mjög ófullkomin og
auk þess var allri atvinnustarfsemi lands-
manna settar þröngar skorour af skamm-
sýnni erlendri stjórn og fjárhagslegu ósjálf-
stæði íbúanna sjálfra. Þeir urðu því að láta
sér nægja, að stunda veiðar á grunnmiðum
aðeins, meðan erlendir fiskimenn öldum sam-
an gátu ausið af nægtabrunnum djúpmið-
anna. En með vaxandi vorhug í sjálfstæðis-
baráttu þjóðarinnar og fyrir ötula forgöngu
forvígismanna hennar, tekst sjávarútveginum
smám saman að rétta sig úr kútnum. Það er
þó fyrst á nítjándu öld, að þessa fer að gæta
verulega. En samfara vaxandi stjórnarfars-
legu sjálfstæði, vex þessum atvinnuvegi stöð-
ugt fiskur um hrygg, og ef litið er á þær
framfarir, sem orðið hafa það sem af er tutt-
ugustu öldinni, má segja að þær séu undra-
verðar.
En hér skal ekki rakin frekar þróun sjávar-
útvegsins til þessa tíma, heldur litið á hann
eins og hann nú er og þá um leið skyggnzt
eitthvað inn í framtíðina.
31