Vaka - 01.11.1928, Blaðsíða 130

384
ORÐABELGUR.
[vaka]
l'ramarlega sem heilsa hans leyfir. Kosningum mætti
haga þannig, að hver kjósandi ritaði á kjörseðil nafn,
stöðu og heimilisfang eins manns, þess inanns kjör-
gengs, er hann teldi bezt fallinn til að vera fulltrúi á
löggjafarþingi þjóðarinnar. Síðan væru talin saman at-
kvæðin, er hver hefði fengið, og raðað eftir atkvæða-
fjölda, frá hæsta til lægsta. Kjörnir til þings teldust eftir
röð svo margir, sem þingsæti væru til. Hver þingmað-
ur fer með jafnmörg atkvæði á þingi og hann var kjör-
inn með.
Þetta eru aðalatriðin. Eg hefi í bók minni fæit fram
ástæður fyrir þessu skipulagi öllu, og tel eg engan of-
góðan til að lesa þær þar. Hér skal aðeins vikið að þvi,
sem Thor Thors segir um það að gera landið allt að
einu kjördæmi. Hann hefir réttilega séð, „að með því
mundi það ef til vill bezt tryggt, að hvert einstakt at-
kvæði, hver einasti kjósandi nyti sín til fulls. Ennfrem-
ur, að þingmenn losuðust þá úr viðjum liagsmunastreitu
hinna einstöku héraða. Einnig mætti ætla, að sjóndeild-
arhringur þingmanna yrði víðari og þeir óliáðari kjós-
endum“. Þetta virðast vissulega miklir kostir. Gallana
telur Th. Tli. stafa fyrst og fremst af strjálbýlinu, lítið
samband verði milli kjósenda og þingmanna, kjósendur
kynnist ekki nema rétt einstökum þingmönnum og verði
því oft erfitt að velja, kosningarbaráttan erfið og kostn-
aðarsöm og klíkuvald flokkanna of ríkt.
Hér til er því að svara, að þelcking kjósenda á þing-
mönnuin og þingmannaefnum yrði nokkurnveginn söm
eftir sem áður og hún er nú: Sumir eru þjóðkunnir,
sumir fjórðungskunnir, sumir ef til vill aðeins sýslu-
kunnir. Sá, sem vill fá talsmenn fyrir eitthvert málefni
á þingi, snýr sér til þess þingmannsins, er hann þekkir
bezt, eða trevstir bezt, og hver kjósandi ætti auðvitað
jafnt rétt til að snúa sér til hvers þingmanns, er hann
vildi, því að allir þingmenn væru jafnt þingmenn allra.
En um erfiðleika og kostnað við kosningar er þess að
gæta, að langfæst þingmannsefni niundu gerast til þess
að l'erðast um alll land í liðsbón. Flestir mundu láta
sér nægja að safna liði með ferðum og fundahöldum um
það svæði, sem þeir væru kunnastir á og ætlu sér helzl
fylgismanna von, t. d. álíka svæði og Thor Thors leggur
til að verði i einu kjördæmi, en auk þess kæmi þeim að
haldi þau atkvæði, er þeir fengju víðsvegar af landinu,