Fréttablaðið - 10.12.2009, Qupperneq 54

10. DESEMBER 2009 FIMMTUDAGUR6 ● myndavélar
Hin bandaríska Annie Leibovitz og
Suður-Afríkumaðurinn Kevin Carter eru
með frægustu ljósmyndurum sögunn-
ar. Þau létu að sér kveða hvort á sínu
sviðinu í ljósmyndun.
Bandaríski ljósmyndarinn Annie Leibovitz
hefur öðlast mikla frægð og vinsældir fyrir
portrettmyndir sínar af mörgum af helstu
stjörnum skemmtanaheimsins. Stíll hennar
þykir bera vott um afar náið samband milli
ljósmyndara og viðfangsefnis.
Fyrst kvað að Leibovitz að ráði þegar hún
hóf störf á hinu nýstofnaða Rolling Stone-
tímariti árið 1970. Þremur árum síðar hafði
hún unnið sig upp í starf yfirljósmyndara
blaðsins, sem hún gegndi í áratug.
Meðal frægra ljósmynda Leibovitz má
nefna tvær forsíðumyndir tímaritsins Van-
ity Fair af leikkonunni Demi Moore. Á ann-
arri myndinni var Demi kasólétt og nakin,
og á hinni var hún enn og aftur nakin en í
þetta sinn höfðu jakkaföt verið máluð á lík-
ama leikkonunnar. Eina umdeildustu ljós-
mynd sína tók Leibovitz af hinni fimmtán
ára gömlu barnastjörnu Miley Cyrus, en á
myndinni er Cyrus sveipuð klæði og sést í
bert bak hennar. Þótti mörgum sem verið
væri að ráðskast með barn til að selja sem
flest eintök af tímariti. Þá er Leibovitz höf-
undur hinnar frægu ljósmyndar á umslagi
metsöluplötunnar Born in the U.S.A. með
Bruce Springsteen og hún hefur ljósmynd-
að Elísabetu Englandsdrottningu. Þá tók hún
frægar myndir af John Lennon og Yoko Ono
sem notaðar voru á forsíðu Rolling Stone,
en myndatakan fór fram einungis nokkrum
klukkustundum áður en Lennon var myrtur
árið 1980.
Annar frægur ljósmyndari er Suður-
Afríku maðurinn Kevin Carter, en hann og
þrír samlandar hans gengu undir nafninu
Bang-bang klúbburinn í upphafi tíunda ára-
tugarins. Ljósmyndararnir í hópnum höfðu
einsett sér að sýna fram á grimmdina sem
fylgdi aðskilnaðarstefnunni og voru meðal
annars þekktir fyrir að taka ljósmyndir í
stórhættulegum kringumstæðum.
Árið 1993 fór Carter með hjálparstarfs-
mönnum frá Sameinuðu þjóðunum til Suður-
Súdan, þar sem gríðarleg hungursneyð ríkti.
Þar tók Carter mynd af máttförnu ungbarni
sem skreið í áttina að hjálparstarfsmönnum,
og í baksýn mátti sjá hrægamm sem sat á
jörðinni og beið eftir að barnið lognaðist út
af. Myndin birtist í New York Times, vakti
heimsathygli og árið eftir var ljósmyndar-
inn sæmdur Pulitzer-ljósmyndaverðlaunun-
um.
Margir höfðu ekki síst áhuga á að vita
hver afdrif barnsins á myndinni hefðu orðið.
Sjálfur sagðist Carter hafa hrætt hrægamm-
inn í burtu eftir að hafa smellt af, en hann
var víða gagnrýndur fyrir að hafa einung-
is tekið mynd af barninu en ekki komið því
til hjálpar.
Örfáum mánuðum eftir að Carter var
sæmdur Pulitzer-verðlaununum framdi
hann sjálfsmorð. Í kveðjubréfi sem hann
skildi eftir talaði Carter um hversu mikil
áhrif allir þeir hræðilegu hlutir sem hann
ljósmyndaði hefðu haft á hann. - kg
Hrægammar og stjörnufans
Annie Leibovitz áritar hér eintak af hinni frægu
ljósmynd sinni af hjónunum John Lennon og Yoko
Ono sem var tekin örfáum klukkustundum áður en
Bítillinn var myrtur. NORDICPHOTOS/GETTY
Umslag metsöluplötunnar Born in the U.S.A. með
Bruce Springsteen, en Leibovitz tók ljósmyndina.
Leibovitz tók þessa frægu forsíðumynd Vanity Fair
af hjónakornunum Tom Cruise og Katie Holmes og
dóttur þeirra Suri. NORDICPHOTOS/AFP
Kevin Carter framdi sjálfsmorð árið 1994.
Myndin fræga af súdanska barninu og hrægamminum sem Carter var sæmdur Pulitzer-verðlaununum fyrir. MYND/KEVIN CARTER