Vikan - 14.01.1965, Blaðsíða 26

Itj -• n
liiij

■
■
jgjiþiiijm
■:-Si
(l Nú eru Vestmannaeyingar hættir að óttast Tyrki
og búnaðurinn frá herdeild Kohls er löngu grotnað-
ur niður.
Von Kohl beitti sér fyrir því, að félagar í herfylk-
ingunni iðkuðu íþróttlr og hafði það áhrif lengi eftir
að hann var fallinn frá. Hér eru unglingar við sund-
O nám í sjónum. Myndin tekin nálægt 1880.
Vestmannaeyjar fyrir 1880, ein elzta mynd af pláss-
O inu, sem til cr. Veitingahúsið Nýborg er fremst
O á myndinni.
Litið um ðxl
til Ey|a
2. grein
Effír
Loft Guðmundsson
Von Kohl notaði sér Tyrkja-
hræðslu eyjarskeggja og kom
upp þeirri einu herdeild á ís-
landi, sem hlotiS hefur þjálfun
í hermennsku og meðferS víg-
tóla.
„ . . . og eftir því þann tíma svo til hagaði,
að só constabel eður byssuskytta, sem upp ó
stykkin og skansinn ( Vestmannaeyjum vakt-
að hafði, var fró fallinn og annan velforvar-
inn mann til þess embaettis í hans stað þurfti
þar til að setja, þá var Jón Olafsson (hver
lengi áður kóngsins byssuskytta verið hafði)
þar til af yfirvaldinu kjörinn og skikkaður
constabel eður byssuskytta á skansinum í Vest-
mannaeyjum að vera og allan stríðstilbúning
þar vakta og umsjón hafa, svo og innbyggjur-
unum þar stríðsorðu kenna og þeim upp á
munstring halda, svo að fólkið liðugari og van-
ari til væri, þá til þyrfti að taka, hverju öllu
Jón Olafsson trúlega og kostgæfilega fram
fylgdi og gjörði þann tíma, hann til Vestmanna-
eyja kom og þar dvaldist. . ."
Setningin er töluvert lengri, en hér gerum við
þó stanz. Það er Reisubók Jóns Ólafssonar
Indíafara — einhver skemmtilegasta reisubók
skráð af íslendingi, fyrr og síðar — sem ég hef
tekið út úr hillunni í þetta skiptið. Hér er þó
vitnað í einskonar eftirmála að henni, ekki skrif-
uðum af Jóni, iheldur Ólafi syni hans, sem
hvorki sýnist hafa tekið útþrána né frásagnar-
snilli föður síns að arfi. Er og ekki sönnu fjarri,
að þessi Vesimannaeyjaför hafi orðið einskonar
eftirmáli að reisulífi Jóns, áður en hann lagði
upp í sína síðustu reisu og mestu.
Jón Ólafsson settist að í Eyjum í júlímánuði,
1640. En að hann fluttist þangað sem Hans
Majestets Danakóngs constabel „að vera og
allan stríðsundirbúning þar vakta og umsjón
hafa, svo og innbyggjurunum stríðsorðu kenna,"
átti rætur sínar að rekja til þeirra hörmulegu
atburða, sem gerðust í Eyjum, nákvæmlega
þrettán árum áður — er Tyrkir rændu þar ( júlí-
mánuði, 1627. Þeir atburðir verða ekki raktir
hér; þeim hafa verið skil gerð á öðrum vett-
vangi og af öðrum ekki alls fyrir löngu. Ég
vil einungis benda á það, að óvíst er að þeir
atburðir hefðu nokkurntíma gerzt þar, ef aðrir,
Jóni óforsjálli og hugdeigari, hefðu ekki tekið
af honum ráðin á úrslitastundu. Og þó að sá
atburður gerðist ekki úti í Eyjum, átti hann
eftir að hafa þar svo örlagaríkar afleiðingar,
að réttmætt er að gera hans hér.
Jón Indíafari var einn af þeim mönnum,
sem annaðhvort er um að jafnan gerast nokkr-
ir atburðir þar, sem þeir eru eða að þeir eru
jafnan, þar sem nokkrir atburðir gerast. Kannski

;7.
m '■

,,‘4b?b
mmI
I: m m
i
.
j
' '
2Q VIKAN 2. tbl.