Vikan - 23.07.1970, Blaðsíða 12

LISTAVERKA-
FALSARI
ALDARINNAR
Bandaríkjamenn elska
titla. Hvers vegna
ekki aS gera þeim til
geðs?
Elmyr fór að kalfa sig
barón de Hory...
Clift, og varð hann yfir sig
hrifinn. — En, sagði de Hory,
-— ég vildi ekki selja honum
myndina af því að hann var
góður vinur minn. Þar að
auki þorði ég það ekki. Fram
að þessu hafði ég eingöngu
selt galleríum. f Evrópu get-
ur listsali ekki verið þekkt-
ur fvrir að kaupa fölsun. Það
er litið á hann sem sérfræð-
ing, sem viti livað hann ger-
ir.
Fvrir þennan Modigliani
fékk Elmyr sex þúsund doll-
ara. Þetta opnaði nýja mögu-
leika. Sölutækni Elmyrs
bvggðist á gæðum verka hans
og persónuleika hans, sem sé
því að hann var ekki sölu-
maður. í augum annarra var
Iiann evrópskur aðalsmaður
í peningaþröng, sem seldi
smám saman frá sér lista-
verk fjölskyldunnar til að
geta lifað. Hann ])ekkti bæði
á list og listamenn, skvaldr-
ið í innstu hringum þeirra
og fyrir bandarískan lista-
verkakaupmann lá það í aug-
um uppi að hann væri það,
sem hann sagðist vera. Sér-
staklega þar eð hann bauð
fram aðeins góða list. Hann
dekstraði engan til að kaupa
og verðlagði ekki hátt.
Vorið 1951 lagði Elmyr sig
í mikla hættu. Hann fór á
fund Pauls Rosenbergs, sem
var Frakki og fulltrúi Pi-
cassos í New York. Hann
hafði fengizt við Picasso i
fjörutíu ár og þekkti snill-
inginn betur en nokkur ann-
ar í Ameríku. Rosenberg
keypti fimm af Picasso-
teikningum Elmyrs. f því
fólst ekki lítil vegsemd fyrir
falsarann.
Peningarnir frá Rosenherg
fleyttu Elmyr til New Orle-
ans, og þar líkaði honum
prýðilega. Heilan vetur
dvaldi hann þar í ró og næði,
falsaði Matisse og Modigli-
ani og kynntist Tennessee
Williams og Robert Ruark.
Ilann hitti horgarstjórann,
sem fékk honum i hendur að
endurnýja nokkur málverk
úr borgarastyrjöldinni, sem
skreyttu veggi ráðhússins.
Fyrir það fékk hann ekki að-
eins horgað, heldur og að-
gang að hverju sem var í
borginni. Líklega er hann
eini heiðurshorgari New Or-
leans, sem ekki hafði önnur
persónusk'ilriki en ökuskír-
teini útgefið í Ivalifomíu.
Franska vegabréfið hans var
fyrir löngu gengið úr gildi,
svo og bandaríska vegabréfs-
áritunin. Þótt undarlegt
kunni að virðast mun liann
ekki hafa vitað að sem flótta-
maður átti hann rétt á Nan-
sensvegabréfi. Hann þorði
ekki að liafa samband við
nokkur yfirvöld af ótta við
að vekja sofandi birni. Hann
var fjörutíu og sex ára og
það sem hann átti var ekki
meira en svo að það komst
fyrir í þremur ferðatöskum,
en listaverkasalamir auðguð-
ust stórum á þvi sem þeir
keyptu af honum. Þetta kom
þó ekki í veg fyrir að liann
ákvæði enn einu sinni að
hyrja nýtt líf, hætta við fals-
anirnar og mála ekta verk.
Það sýnir að Elmyr de Hory
var langt í frá samvizkulaus.
Hann leigði sér eitt her-
bergi og eldhúskrók í Los
Angeles fyrir ellefu dollara á
viku, og þar málaði hann
ófölsuð verk í sex mánuði. Á
hverjum föstudegi fór hann
hringferð um galleríin, en
ekkert seldist. Til að hafa
fyrir daglegu brauði tók liann
til við hitt og þetta snatt, til
dæmis að mála slcreytingar-
myndir i stil við húsgögnin
og teppin hjá allrahanda mið-
stéttarfólki. Þrátt fyrir allt
leit hann síðar til þessa tíma-
bils með vissum söknuði,
þess konar tilfinningu sem
grípur margt fólk þegar það
horfir um öxl til sinnar
glöðu og fátæku æslcu. Hann
matreiddi fyrir sig sjálfur á
gaseldavél og keypti sólar-
hringsgamalt hrauð til að
spara. Næturlífið í Los An-
geles tók mikið af tíma hans.
Hann kynntist ungum fyrr-
verandi hnefaleikameistara
er Jimmy hét. Sá hafði ver-
ið í bandariska sjóhernum en
verið rekinn fyrir að stjaka
við yfirmanni. Hann var góð-
legur maður og viðfelldinn,
og þeir Elmyr ákváðu að búa
saman.
Nokkrum árum fyrr hafði
Elmyr skilið Derain-vatns-
litamynd eina eftir hjá
frönskum listsala í Chicago,
sem ihugaði kaup. Þetta rifj-
Elmyr de Hory falsaði ekki einungis myndir. Hann falsaði áritanir líka. „Þessi
teikning er gcrð af mér, París, 24. maí 1946, Picasso“, skrifaði hann á þessa
mynd.
12 VIKAN 30-tbl-