Vikan - 23.07.1970, Blaðsíða 48

Þeir gengu lengi.
Hann reyndi
að sjá í myrkrinu
hvert farið yrði
með hann og
svikarann. En hann
sá aðeins
gisinn grátviðinn
og vatnið, sem vall
fram milli
steinanna....
SMÁSAGA
EFTIR
MARÍA GRUBELIVA
Áin ískar gjálfraði úti í
nóttinni. Ylfrandi haustvind-
urinn fálinaði um skekktar
þakplötur kofans, hvein og
dansaði í lafkrónu val-
hnotutrósins. Gluggarúðurn-
ar skuflu.
Skyndilega var kofadyrun-
um hrundið upp. Gamla kon-
an, sem hafði setið álút fram-
an við lágt eldstæðið, hrökkl-
aðist á fætur. Klúturinn féll
af gráu hári hennar. Hún titr-
aði af ótta og hörfaði eitt
skref afturábak að vefstóln-
um.
Varðstu hrædd, mamma?
Hár og þrekinn piltur með
gráa derhúfu á höfði steig inn
f.yrir þröskuldinn.
Konan kastaði sér í fang
hans, tyllti sér á tá og faðm-
aði hann að sér.
Kamen, sonur minn, loks-
ins.... Ég hef verið að von-
ast eftir þér í marga daga/
Allt frá hátíð hins heilaga
Teódórs. . . .
Kamen losaði sig úr faðmi
móður sinnar, tók ofan húf-
una og fleygði henni á borðið.
Hlustaðu á mig, mamma
.... ég kem ekki til að gista
.... ég verð að fela mig ein-
hvers staðar ....
Fela þig? Hvers vegna?
spurði móðir hans óttaslegin.
Hvað hefurðu nú gert af þér?
Eru kanski nýjar kallanir?
Nei, nei .... annars voru
þetta aðeins æfingar ....
Geturðu farið með mig til
einhverrar nágrannakonunn-
ar, sem hægt er að trey-sta?
Til konu Kostadíns til dæm-
is?
Æ, það er ekki hægt, son-
ur minn. Sonarsonur hennar
er vei'kur af barnaveiki og
búið að líma rauðan kross á
húsið þeirra.
Kamen dró móður sína að
sér, dró kveikinn niður í
steinolíulampanum og hvísl-
aði:
Get ég þá ekki falið mig í
húsinu hans Despins? Það
er stórt hús — með mörgum
herbergjum, krókum og kim-
um ....
Gamla konan hugsaði sig
um. Hendur hennar skulfu.
Við höfum engan tíma til
umhugsunar, mamma ....
við verðum að flýta okkur.
Ég var sendur hingað frá
Sofíu .... við erum margir.
Kíril Sokov er hér líka.
Æ, sonur minn — er mér
það nokkur huggun, að þið
eruð margir? kjökraði gamla
konan. O, heilaga guðsmóðir
.... óðstu yfir ána? Þú ert
rennblautur í fæturna! Nú
skal ég láta þig hafa þurra
sokka .... Æ, sonur minn,
hvers vegna gerir þú mig
svona hrædda ....
Hún gekk að skrautmáluð-
um kistli, lauk honum upp
og tók að róta í honurn í
flýti.
Mamma, tefðu mig ekki
með þessum sokkum....
Gamla konan lagði marg-
lita ullarsokka á hné hans.
Kamen beygði sig niður og
flýtti sér að skipta um.
Þeir eru þykkir, mamma.
Ætli ég komist í skóna! Hvers
konar útprjón er nú þetta?
Turtildúfur. sonur minn.
Röð af turtildúfum og röð af
krossum. Ég hafði ætlað þá
stúlku....
Kamen hló hjartanlega,
horfði á móður sína heitum
augum og batt skóreiiuarn-
ar. Hann reis upp og tók
nokkur skref.
Gott. Þurrt og þægilegt fyr-
ir fæturna. Jæja, hefurðu nú
ákveðið hvert þú ætlar með
mig? Flýttu þér nú.
Ég ætla með þig í nunnu-
klaustrið, sonur minn.
I nunnuklaustrið? Og hjá
hverjum ætlarðu að fela mig
þar?
Hjá systur .Evtímu.
Er hægt að treysta þessum
fjandans nunnum, mamma?
Sonur minn! Hvernig get-
urðu sagt annað eins og
þetta? Þær jijóna þó Guði. .
Heyrðu mamma, getum
við ekki farið til Péturs Mís-
ins?
Nei, í klaustrið, í klaustrið,
endurtók gamla konan og
lagði sjal yfir herðarnar —
þar á ég ....
Allt í einn heyrðist blíst-
ur fyrir utan.
Það er merkið — merkið
okkar!
Kamen opnaði dyrnar of-
urlítið og hlustaði. Blístrið
heyrðist aftur. Kamen hik-
aði sem snöggvast, hratt síð-
an upp hurðinni og gekk út
í húsagarðinn.
Þá var slegið á öxl hans.
Tvær sterkar hendur gripu
til hans, aðrar tvær sveigðu
handleggi hans aftur fyrir
bak og tókst að binda hann
eftir nokkurt þóf.
Framundan glampaði á
ána ískar, það mótaði fyrir
útlínum grátviðarstofnanna
og á milli þeirra skugga-
mynda manna. Til hliðar
mátti greina umlínur þriggja
topphjálma.
Ég hef verið svikinn, hugs-
aði liann og horfði í kringum
sig eftir móður sinni.
Hún stóð lireyfingarlaus á
þröskuldi kofans og virtist
enn minni og samanskroppn-
ari í hálfbirtunni.
Mamma, hrópaði hann, og
skikli að mótstaða var þýð-
ingarlaus. Óttastu ekki, ég
kem áreiðanlega aftur. . . .
Maðurinn, sem hafði bund-
ið hann, þrumaði storkandi:
Maður veit það, hún aldr-
ei. .. .
Hann spyrnti við honum
með hnénu.
Móðirin leit upp, riðaði og
greip í dyrastafinn. Kamen
snéri sér í áttina til hennar,
en var dreginn .af stað með
valdi.
Hvar er Kíril Sokov? Hann
vísaði ykkur hingað, er ekki
svo? spurði Kamen og rödd
hans gnæfði yfir allt.
Það gnast í vindlakveikj-
ara. Einhver kveilcti sér í
sígarettu. Sem snöggvast brá
bjarma í andlitið, og Kamen
sá löng, íbjúg augu, stuttar
augabrúnir og náfölt andlit.
Andlit Kírils Sokovs. Ljósið
slokknaði, sígarettuglóðin
' ein lýsti upp þvkka vör.
Kamen skildi allt.
Svikari! — hvæsti hann og
kreppti ósjálfrátt hnefana.
Og ég sem treyisti þér sem
vini mínum....
Hinn þagði, dró reiðilega
að sér reykinn og andaði
þungt. Hann gekk dálítið á
undan, siginaxla. Onnur
48 VIKAN 30-tbl-