Vikan - 23.03.1972, Qupperneq 55

^Fataverzlun fjölskyldunnar
(^Austurstræti
nðl
manninum ei gefið nokkurt
frjálsræði til að fara sinna eig-
in ferða, þótt hann verði að
hlíta meginmynd lagsins og
b!æ. Helzta hljóðfærið er hin
indverska fiðla. vina. og í söng
og vinuleik er talið, að indversk
tónlist sé einhver fullkomnasta
aðferð, sem völ er á, til að birta
dýpt og innileik mannlegra til-
finninga.
Indversk hljómsveit er oft
ekki nema 5—6 menn og einn
eða tveir söngvarar með. Þeii
sitja á krosslögðum fótum á
teppi á sviðind, söngvararnii
líka. Oft syngur aðalsöngvarinn
aðeins það vandasamastá og
merkilegasta úr tónverkinu, en
lætur aðstoðarsöngvarann um
hitt. Það er ekki tæknin, hrufu-
laust ytra form, sem mestu
máli skiptir, þótt öllum megin-
reglum listarinnar skuli fylgt,
Aðalatriðið er að gera lístina að
samgönguieið milli sáinanna.
túlka mannlega reynslu, skapa
því búning, sem býr hið innra
og ekki er auðhlaupið að skýra
Það er ekki aðeins til há-
menning á Indlandi.
í moskunum, guðshúsum Mú-
hameðstrúarmanna, má stund-
um heyra trúaðar sálir syngja
er kalla má að hafi gleymt séi
’.'ið list sína og íhugun guð-
dómsins. Sneplóttar og óhrein-
ar telpukindur í tötrum kyrja
sina þjóðiegu söngva, svo undii
tekur í skóginum. Og dans
kunna börn alþýðunnar og iðka
hann sér til hugarléttis, þegar
eitthvað knýr á að innan.
Handiðnir indverskrar alþýðu
eru þó sennilega mest metnat
af Vesturlandamönnum. Lík-
lega er sú borg ekki til á Vest-
urlöndum, sem nokkuð kveðui
að, að ekki séu þar til sölu ó-
dýrir munir indverskrar al-
þýðulistar. Hér í Reykjavik so
ég slíka gripi í búðum. Og auð-
vitað er allt morandi af slíkum
búðurn í Indlandi sjálfu.
Inclverjar smíða einkum úi
kopar. ýmiss konar ker, skálai
og bakka, kertastjaka o.fl.
Mynstur eru grafin á koparinn.
líkust tréskurði, og oft rennt i
rauðum, grænum, hvítum, gul-
um eða bláurn glerungi.
Mikið er. um baðmullar og
silkivefnáð, allt unnið í hönd-
um, spuni, vefnaður og útsaum-
ur. Þykja slíkar vefnaðarvörur
hinar mestu gersemar á Vestur-
löndum, fínust þó gull- eða
silfurofin sarí.
Þá er skorið í tré, einkum
teak, rosavið og hinn síilmandi
sahdelvið, og úr þessum trjá-
tegundum gerðir ýmsir gripir
til skrauts eða annarrar gagn-
semi. Á svipaðari hátt er notað
fílabein, marmari og dýrir
rriálmar. Og stundum eru gei ð-
ar skreytingar með dýrum
steinum, því að dýrir steinar
eru ekki dýrir á Indlandi. Ind-
land er nefnilega land hinna
dýru steina. Flestar eða allar
tegundir finnast þar i jörð, og
sérstaklega mun roðasteinn
vera óvíða finnanlegur nú orð-
ið annars staðar en þar,
En trjáningarþrá alþýðunnar
birtist á fleiri vegu. Formskyn
og lita kemur ekki einasta fram
í listilegri gerð handunninna
dúka úr baðmull og silki. Á há-
tíðurri og tyllidögum — og þeir
eru margir á Indlandi. enda þar
erigir reglulegir helgidagar eins
0g sunnudagurinn er með vorri
þjóð — eru dyrastéttir, kofa-
veggir og kofagólf skreytt með
rósaflúri, oftast hvitu en stund-
um í öllum regnbogans litum.
Sýnir þessi einfalda málaralist
einstakan hagleik og tjáningar-
gleði.
Lif indverskrar alþýðu er
engin sæld. Hinn kyrrláti al-
múgamaður, með sinn alvöru-
svip og stöðugt' og angurvært
augnaráð, er ýmsu vanur. Og
hann þekkir meginatriðið í
hinni fornu þjóðfélagsbyggingu.
Það var skyldan. Þar er um að
ræða þýðingu á orðinu Dharma,
stm rauriar hefur mun víðtæk-
Framhald á bls. 58.
12. TBL. VIKAN 55