Vikan - 17.05.1973, Síða 35

TIZKUSYNINGAR
AÐ
HOTEL
LOFTLEIÐUM
ALLA FOSTUDAGA KL. 12:30—13:00.
Hinir vinsælu íslenzku hádegisréttir verSa enn Ijúf-
tengari, þegar gestir eiga þess kost aS sjá tízku-
sýningar, sem islenzkur HeimilisiSnaSur, Módel-
samtökin og Rammagerðin halda alla föstudaga,
til þess að kynna sérstæða skartgripi og nýjustu
gerðir tatnaðar, sem unninn er úr islenzkum ullar-
og skinnavörum.
i rúst, ef hann fer nú aö hlaupa út
undan sér, halda fram hjd eöa
eitthvaö þvi um likt. Hún er
öryggislaus, nema hann standi
viö hliö hennar, og hún verður aö
feyna aö halda i hann, halda friö
viö hann, hún verður aö dekra viö
hann, hafa hann góöan. Þaö er
náttúrlega ekkert spaug fyrir
ko.nu i svona aöstööu aö ætla aö
fara aö snúa heimilinu viö, þegar
hún á þaö á hættu aö missa h'rein-
lega allt út úr höndunum á sér.
Hún stingur frekar höföinu i
sandinn og haröneitar þvi, aö
ástandiö sé nokkuö þessu likt.
Þaö má ekkert ógna þessu öryggi.
— Finnst þér sem sagt alls ekki,
aö heimiliö, eiginmaöurinn og
börnin geti véitt konunni þá lifs-
fyllingu og þann þroska, sem hver
einstáklingur á rétt á? Ætti ekki
t.d. móöurhlutverkið aö geta veitt
konunni svipaöa lifsfyllingu og
kennslustarf? -
— Alls ekki. Kennari veröur i
fyrsta lagi áþreifanlega var viö
árangur af sinu starfi, og hann
fær alltaf nýja ’og nýja nemendur
aö fást viö, hann getur jafnvel
vonast eftir aö fá betri bekk i ár
en i fyrra. I ööru lagi hittir hann
samstarfsmenn sina, kennara i
öðrum fögum, fær innsýn I fleiri
heima en sinn eigin. Og i þriöja
lagi fær hann kaup.fyrir sin störf.
— Mæöur hittast nú lika og bera
saman bækur sinar.
— Þaö er éinhvern veginn allt
annaö. Mæöur ræöa aldrei
uppeldismál, þær segja sögur af
börnunum sinum. Kona, sem
hefur veriö lokuö inni i eldhúsinu
sinu I 20 ár, hún lifir ekki lengur
lifinu, ekki sem einstaklingur,
ekki eins og hún ætti að gera þaö.
Hún lifir lifinu sem móöir, hús-
móöir og eiginkona, og öll þessi
þrjú hlutverk hennar felast i
endalausum fórnum. En hún fær
svo ósköp litiö I staöinn, og þaö er
þaö, sem mér sárnar. Kona, sem
erhúsmóöir, eiginkona, móöir, og
þaö erum viö jú flestar, hún
veröur aö vera til taks, hvenær
sem er á sólarhringnum. Hún fær
aldrei kaup. Hún fær aldrei
sumarfri. Þaö er aö visu viður-
kennt, aö húsmæöur eigi rétt á
sumarfrii, og þaö eru til orlofs-
heimiii fyrir þær. Ég lasta þau
ekki, þau eru góö, svo langt sem
þau ná. En hvernig þætti karl-
mönnum aö láta smala sér á 2-3
staöi á landinu til aö eyöa sinu
sumarfrli? Þetta er bæöi furðu-
legt og fyndiö, þvi sem betur fer
þá get ég yfirleitt hlegiö aö þessu
öllu saman, og ég hef mig alla viö
aö lenda ekki i sömu súpunni og'
lokast ekki inni i eldhúsinu.
— Orlofsheimili kvenna eru
náttúrlega til komin af þvi, aö þaö
verður aö ná konunni út af
heimilinu og burt frá manninum
og börnunum, ef hún á aö hvilast.
— Jú, jú, þetta fyrirkomulag
byggist á þvi, aö húsmóöirin er
eina stéttin, sem er kauplaus,
eina stéttin, sem býr viö óreglu-
legan vinnutima, eina stéttin,
sem hefur aldrei vinnufriö. Þaö
er sama, hvað hún er aö gera, hún
skal standa upp, þegar slminn
hringir, þegar dyrabjallan
hringir, þegar börnin kalla, þegar
gestirnir koma. Og húsmóöirin er
eina stéttin, sem býr i vinnunni.
Þegar maöur er búinn aö leggja
ástandiö niður fyrir sér, þá er þaö
óviöunandi. En þaö er þvi miöur
óskaplega erfitt aö finna nokkra
lausn á þessu vandamáli.
— Hvernig mundir þú vilja hafa
þetta á þinu heimili?
— Ég gét ekki breytt mlnu
heimili algjörlega á móti venjum
þjóðfélagsins, þaö er ákaflega
erfitt. En ég vildi gjarna, aö þjóö-
félagiö væri þannig, aö bæöi
hjónin ynnu úti, styttri vinnudag
en nú tíökast, og viö hjónin höfum
stundum velt þvl fyrir okkur,
hvaö þaö væri sniöugt, ef viö
gætum unniö úti sitt hvort hálfa
áriö. En þaö er náttúrlega ekkert
sniöugt, þegar ég get ekki fengiö
meira en sem svarar einum
þriöja af hans launum fyrir mlna
vinnu. Þarna rekum viö okkur á
launamismuninn og aöstöðu-
muninn. 1 oröi heitir þaö svo, aö
þessi munur sé ekki til, en viö
vitum ósköp vel, aö hann er til.
— En nú eru auövitað mörg
hjón, sem vinna bæði úti og korna
þá börnum sinum i gæzlu, t.d. á
leikskólum.
— Já, þaö er ágætt, aö þú
minnist á leikskóla. Ég er búin aö
blða eftir plássi fyrir strákinn
minn síöan I september i fyrra, og
ég hef ekki nokkra von, fyrr en i
fyrsta lagi næsta haust. Það er nú
einu sinni þannig, aö ef húsmóöir,
sem er heima, vill koma barni
sinu á leikskóla, viröist þaö lita
svo út I augum almennings, aö
hún nenni ekki aö hugsa um
barniö sitt. En nú er veriö aö
heimta börnin 6 ára I skóla, og
hvar eiga þau þá að hafa fengið
þennan margúmtalaöa félags-
þroska sem nú viröist algjörlega
bráönauösynlegur öllum börnum.
Þau fá hann ekki úti I garöi eöa
inni i eldhúsi. Og þó þær mæöur
séu eflaust margar, sem vildu
gjarna setjast niöur meö
börnunum sinum og föndra meö
þeim og segja þeim sögur, þá
þurfa þær bara yfirleitt aö gera
svo ansi margt annaö.
— Nú vilja margir halda þvi
fram, aö manneskjurnar veröi
allar steyptar i sama mót, ef þær
eru stööugt á einhverjum
uppeldisstofnunum frá bernsku.
— Já, þaö var hérna um áriö,
þegar rauösokkurnar höföu sem
hæst; aö fram kom þetta ágæta
orö hópsál. Mín skoöun er þessi:
Viö gætum kannski búið til hóp-
sál, ef viö hefðum bara 10 bækur,
10 málverk, ef viö heföum ekki
aögang aö neinu fjölbreytilegu, ef
viö gætum virkilega skammtaö
menninguna I fólkiö. En svo illa
sett erum viö nú ekki, og ég vil
leyfa mér aö halda þvl fram, aö
þaö sé ekki hægt aö gera hópsál
úr fslendingum.
— Viö erum nú lika svo lánsöm
aö hafa þetta dásamlega góöa
svigrúm, og vonandi berum viö
gæfu til þess aö fara vel meö þaö.
Þaö er ýmislegt, sem viö eigum,
sem ekki má skemma. Ég vil
nefna sem dæmi, aö ef ég heföi
veriö I þeirri yndislegu aðstöðu að
eiga aö ákveöa, hvar virkja
skyldi næst, þá heföi ég ósköp
einfaldlega sleppt Þjórsárverum
sem möguleika. Þaö er vel hægt
aö virkja annars staöar, þó þaö sé
kannski dýrara. Viö hljótum aö
hafa efni á þvi að 'eiga
Þjórsárver. Stundum finnst
manni þessi stjórnsemi i yfir-
völdunum dálitiö vitleysisleg.
— Þú minntist á rauö-
sokkurnar. Ertu rauösokka sjálf?
— Ég hef ekki starfaö meö
þeim, en ég hef oft tekið þeirra
málstaö. Þegar þær voru meö
þessa frægu útvarpsþætti um
áriö, þá varö ég oft vitni aö þvi, aö
konur réöust heiftarlega aö þeim
og þeirra málflutningi. Karlmenn
geröu þaö yfirleitt ekki, en þeir
áttu líka allir konur, sem voru
heima og stjönuöu viö þá og munu
halda áfram aö stjana viö þá
fram I rauöan dauöann til þess aö
halda friöinn og varöveita
öryggiö. Mér finnst rauö-
sokkurnar hafa rétt fyrir sér aö
mörgu leyti, og ég held, aö þær
hafi ýkt sumt og margfaldaö
einfaldlega til aö fá fólk til þess aö
hlusta. Þaö er svo erfitt aö fá fólk
20. TBL. VIKAN 35