Vikan - 02.04.1992, Blaðsíða 48

JÓNA RÚNA KVARAN MIÐILL SVARAR BRÉFIFRÁ LESANDA
SÁLRÆN SJÓNARMIÐ
Andsefni getur
verið staðreynd
- SVAR TIL SAUTJÁN ÁRA STRÁKS -
Elsku Jóna.
Takk fyrir allar góðu greinarnar í gegnum tíð-
ina. Þannig er mál með vexti að ég er sautján
ára menntaskólanemi og hef mikinn áhuga á
öllu sem tengist dulspeki. Það má segja að allt
mitt fólk sé frekar veraldlega sinnað nema þá
ég og einn frændi minn sem er átján ára. Það
er einmitt hann sem ég vil ræða við þig um.
Hann er fínn strákur og er í sama skóla og ég.
Við höfum rætt mikið um dularfull fyrirbrigði og
erum ekki sammála um allt en flest þó.
Ég er örugglega næmur og hann virðist líka
vera það, alla vega virðumst við oft finna hvað
hinn ætlar að fara að segja áður en hann segir
eitthvað. Eins vitum við oft hvort annar hvor
okkar er að koma til hins, þónokkru áður en við
birtumst hvor hjá öðrum. Ég finn greinilega á
mér ef eitthvað er til dæmis að heima. Eins er
ég mjög næmur á alls kyns áhrif frá fólki og
ekkert síður næmur á áhrif í húsum. Sama
virðist vera með hann. Mér finnst hann eigin-
lega breytast eftir aðstæðum og liggur við eftir
fólki. Hann hefur eins og mörg ólík andlit.
Foreldrar minir eru ágætir en rífast mjög
mikið enda eru þau sammála um fátt. Það get-
ur verið ömurlegt að vera heima þegarþau eru
í kasti. Það kemur fyrir að mamma veður í
pabba og svo endar þetta venjulega með því
að hann kannski missir stjórn á sér og slær
hana. Ófriðurinn á milli þeirra er verstur þegar
þau eru undir áhrifum áfengis, þó slæmt sé
samkomulagið þess á milli. Áfengi breytir
mömmu ótrúlega, eiginlega óhugnanlega.
Þau eru bæði nokkuð drykkfelld og ef eitt-
hvað er þá drekkur hún meira. Það má segja
að þau drekki oftast saman um helgar en vinna
bæði mikið þess á milli. Við systkinin, sem
erum þrjú, erum eiginlega búin að fá meira en
nóg af bæði óreglunni og þessum hrikalegu
rifrildum sem fylgja oftast i kjölfarið. Ég er
elstur. Við berum mikið til ábyrgð á okkur sjálf,
finnst mér, þó okkur vanti hvorki mat, föt eða
húsaskjól. Það er ansi lítið spáð í okkar tilfinn-
ingalegu hagi.
Það sem ég vonast helst til að fá svar við er
i sambandi við frænda minn sem ég er næst-
um viss um að er stundum andsetinn eða eitt-
hvað álíka. Hann gistir nokkuð oft hjá okkur og
auðvitað kemst hann ekki hjá þvi að sjá hvað
pabbi og mamma geta verið ömurleg. Það er
kannski rétt að þú vitir að við erum frekar
efnuð, eiginlega einum of. Við búum í flottu
húsi á vinsælum stað þeirra ríku. Nema hvað
að þegar þessi frændi minn kemur hefur
greinileg breyting orðiö á honum - oftar en
einu sinni - fljótt eftir að hann er búinn að
koma sér fyrir. Hann er í verunni rólegur og
frekar kurteis, eiginlega lokuð týpa og fámáll,
kannski bara feiminn.
Efhann kemur þegar þau eru að drekka eða
eru nýbúin að rifast er eins og hann verði allt
annar maður. Ég hef ekki þorað að nefna þetta
við hann. Hann gæti haldið að ég væri bilaður
eða eitthvað. Mér finnst eins og hann stækki,
röddin breytist, útlitið er einhvern veginn öðru-
visi og svo er eins og hann verði neikvæður og
bara ömurlega uppáþrengjandi og leiðinlegur.
Þegar hann er svona gerir hann lítið úr öllu
sem mér finnst einhvers virði og á það til að
gera allt til að reyna að fá mig i vonskukast.
Það hefur þó ekki tekist nema tvisvar.
Veistu það, Jóna, að ég er alveg viss um að
hegðun hans er engan veginn eðlileg og alls
ekkert lík hans persónu. Samt er breytingin
ekki þess eðlis að það hvarfli að manni að
hann sé vanheill eða eitthvað álíka. Hann
kemur frá frábæru heimili. Þar er hvorki rifist né
drukkið. Hann virðist alls ekki sjá eða skynja
þessa breytingu á sér sjálfur, ef hann gerði
það htyti hann að biðjast afsökunar eða alla
vega sjá á einhvern hátt eftir framkomu sinni.
Það er eins og hann verði á einhvern máta
dómgreindarlaus í þessu ástandi. Ég veit að
sá sem er andsetinn þarfalls ekki að gera sér
grein fyrirþvi. Hvað segirþú, Jóna?Finnst þér
líklegt að um andsetni geti verið að ræða?
Getur verið að látið fólk sé að trufla fólk með
því að troða sínum áhrifum i það, ef ég má
orða þetta ástand þannig? Ég tek það fram að
hvorugur okkar drekkur.
Eins verð ég að segja að foreldrar minir eru
gjörsamlega óþekkjanlegir eftir ákveðið magn
af áfengi. Þau breytast bæði en þó aðallega
mamma. Hún verður eins og annar persónu-
leiki, bæði kuldaleg, frek og ófyrirleitin. í ver-
unni er hún frekar indæl manneskja þrátt fyrir
ósamkomulag pabba og hennar. Hann aftur á
móti er einn afþeim sem gerir aldrei neitt rangt
að eigin mati, sem er náttúrlega óþolandi.
Það hefur svo sem hvarflað að mér að ein-
hver kunni að drekka í gegnum að minnsta
kosti mömmu, svo fáránleg verður breytingin á
henni undir áfengisáhrifum. Viltu vera svo góð,
elsku Jóna, að koma með þín sjónarmið í
svörum þinum og ræða helst allt sem ég tala
um í bréfinu, þó án þess að hætta sé á að ég
og mínir þekkist. Gangi þér meiri háttar vel og
enn og aftur takk fyrir öll góðu skrifin.
Einn óöruggur.
Elskulegi óöruggur!
Mikið máttu vera svekktur úr því að þú ákveður að
skrifa mér. Vonandi kveikja svör mín einhverja von
og hugsanlegan létti í öllu óörygginu. Best er senni-
lega að ræða andsetni almennt og svo ekki siður
foreldravandamál það sem augljóslega fylgir þeim
börnum sem verða að búa við ótæpilegan drykkju-
skap foreldra. Eins má tipla á möguleikum á að
drukkið sé í gegnum fólk. Ég leysi ekkert, það gera
sérfræðingar á hinum ýmsu sviðum mannssálarinn-
ar. Ég einungis ihuga og skoða ástand það sem þú
talar um með hyggjuviti mínu, innsæi og reynslu-
þekkingu og býð, eins og margoft hefur verið getið
um, ekki yfir neinni fagþekkingu. Oftar en ekki geta
heiðarlegar ábendingar hins djúpvitra komið að
þónokkrum notum fyrir heilbrigða sem eru eins og
þú að kljást við þrautir hins venjulega daglega lífs.
VARHUGAVERÐ HUGSANAGERVI
Á heimilum þar sem mikið er drukkið og mikið rifist
magnast upp mjög varhugavert andrúmsloft sem
auðveldlega getur valdið þeim vandræðum sem eru
næmir og illa varðir andlega. Það sem skyggnir sjá
í húsum og kalla mætti uppsöfnuð hugsanagervi
eru litríkir hnoðrar sem safnast saman og mynda
eins og ský í andrúmslofti ibúða. Vissulega er í
þessum skýjum á ferðinni nokkuð sem fellur undir
sálræna skynjun sjáandans og af þeim ástæðum
heldur erfitt að lýsa eða skýra út þessa skynjun
nema á þennan fátæklega máta. Aftur á móti má
fullyrða að mjög margir eins og skynja þessi hugs-
anagervi annaðhvort í gegnum vel- eða vanlíðan,
allt eftir því hvort skýin eru tilkomin vegna góðra
hugsana eða slæmra. Þau eru nefnilega fyrst og
fremst afleiðing hugsana og þeirra tilfinninga og
geðhrifa sem þeim kunna að fylgja.
Þar sem mikið er drukkið og jafnframt rifist þarf
ekki spámannlegt ímyndunarafl þess sem ekki sér
til að viðkomandi, ef hann reiknar með þessum
möguleika, geri sér grein fyrir að í íbúðinni kunni að
vera uppsafnað andrúmsloft neikvæðra hugsana-
gerva, sem vissulega hafa ömurlega óþægileg áhrif
á þann sem þau skynjar. Þau geta einnig haft slæm
áhrif á okkur þó við gerum okkur engan veginn grein
fyrir því og setjum slæma líðan okkar í samhengi
við eitthvað allt annað og kannski öllu jarðbundnara
og efniskenndara.
DRUKKIÐ í GEGNUM FÓLK
Það er því ekkert einkamál þess sem drekkur þegar
kemur að því að ihuga aðrar afleiðingar en þær
sem augljóslega eru bein afleiðing drykkjunnar og
venjulega blasa við. Þar er átt við til dæmis óöryggi
barna sem búa við ofdrykkjuvandamál annars hvors
foreldris síns. Ofdrykkja á heimili getur að þessu
sálræna leyti valdið öllum sem gista eða dveljast í
þessu andrúmslofti verulegum óþægindum. Þaö
hefur oft komið fram í umfjöllun um áfengisdrykkju
að allt eins líklegt er að drukkið sé í gegnum þann
sem misnotar vínið. Það sem hefur valdið þeirri til-
48 VIKAN 7. TBL. 1992