Vikan - 09.02.1993, Blaðsíða 26

AUÐUR HARALDS SKRIFAR
DILLDILLDILLDILLDILL
DILLDILLDILLD
DILLDILLDIL
DILLDILLD
DILLDILLDIL
DILL
DILLDI
FYRIRSÖGNIN
ER EKKI BROT ÚR
INTELLEKTÚAL
DÆGURLAGA-
TEXTA.
ÞETTA ER
VIKUMATSEÐILL
SEM ÉG LENTI
EINU SINNI í.
Þannig er aö árlega er rithöf-
undum á Norðurlöndum gef-
inn kostur á aö læra aö skrifa
á fimm dögum í Svíþjóð. Boð-
iö er ókeypis og því fer ætíö
fullur kvóti frá hverju landi að
glöggva sig á fínni dráttum
listarinnar.
Áriö sem ég fór hefur lík-
lega verið metuppskera á dilli
i Svíþjóö. Annar möguleiki er
sá að dillskógurinn hafi svo
ógnaö byggð á eyjunni aö
menn hafi gripið til þess ráös
að éta óvininn til aö vera viss-
ir um að eyða honum. Svo
mikiö er víst aö hver einasti
réttur á boröum mötuneytisins
var kryddaður með dilli. Nei,
ég tek þennan aftur: Þaö var
ekki dill í kaffinu.
Eyjan er mitt í straumharðri
á og tengd landi með vindu-
brú. Vindubrúin er höfö uppi á
meöan námskeiö standa og
er gefið í skyn að annars tolli
íslenskir, færeyskir og finnskir
rithöfundar illa á eyjunni og
undir fyrirlestrum vegna nær-
veru áfengisútsölu í næsta
þorpi. Ég held ekki að þetta
sé satt.
Hitt er satt - aö þriöja dag-
inn var ég aö hugsa um að
kasta mér í rastir árinnar og
freista þess að ná landi í Sví-
þjóö í þeirri von aö í kringum-
liggjandi héraði væri fáanleg
dilllaus samloka, fiskur soöinn
í dillsnauðu vatni eöa jafnvel
kjötbolla sem aldrei hefði náin
kynni haft af dilli. Var talaö um
fyrir mér meö frásögnum af
finnskum og færeyskum höf-
undum sem drukknaö heföu í
ánni viö að reyna að nálgast
áfengisútsöluna í þorpinu.
Þreyöi ég þá dillið
Þaö liöu átta ár þar til mig
langaöi aftur í dill.
ÁTTA ÁRIIM SÍDAR
vaknaöi ég einn morguninn
og fann að nú gat ég borðað
dill. Ég lá smástund í rúminu
og hugsaði um gamla vini;
rækjurönd meö dilli, graflax,
fiskibollur í dilli... ástvini sem
ég hafði ekki hitt árum saman.
Svo reis ég úr rekkju og lagði
drög aö dillöflun.
En rekkjan stóö í Róm. Þaö
var sama hvar mig bar niður,
veifandi nýfenginni kunnáttu í
latínu og ítölsku ásamt eldri
visku úr öörum málum, eng-
inn kannaöist viö dill. Ég borö-
aöi enga draumsýn þann dag-
inn. Upp úr því ákvað ég aö
dill væri sænsk jurt sem Svíar
hefðu notaö öldum saman til
að brjóta á bak aftur útlend-
inga og svo sárar minningar
væru tengdar dillinu aö engir
nema Skotar hefðu ásælst
notkun þess.
Nokkru síðar komst ég yfir
kokkabók frá tímum Róm-
verja. Nei, ekki í frumútgáfu,
þetta var endurprentun. Og
hvaö er þar á fyrstu síöu
nema dillsúpa?
Uppskriftin byrjaði: Takið 7
líbrur af dilli...
Þetta var eins og sænska
vikan mín. Sjö pund - þrjú og
hálft kíló af dilli. Við áfram-
haldandi lestur kom í Ijós aö
Rómverjar tíðkuðu aö elda til
vikunnar. Heimilin voru líka
stór, þetta 40-600 manns aö
þrælum meðtöldum og því
ekkert óeölilegt að uppskrift
innihéldi 3'h kíló af einni
kryddjurt. Rómverska mat-
reiöslubókin sagði líka frá því
að dill yxi villt á ftallu og að
notkun þess hefði lagst niður
meö Forn-Rómverjum.
Skömmu seinna fluttum viö
búferlum og færðum okkur út
fyrir hringveginn, sem er eins
konar nútíma virkisveggur
Rómar. í staö hermanna meö
grjótslöngvur og spjót er höfð
þétt bílaröð uppi á hringvegin-
um og ég er ekki frá því aö
sem varnarveggur sé bilaröö-
in mun virkari en sameinaður
herafli rómverska ríkisins var
áöur fyrr. Ég tel tvímælalaust
að Gotar dyttu dauöir niður,
bara viö dísileiminn. Og samt
mátti ekki nef reka út fyrir dyr
í plássinu án þess að einhver
minntist á hvaö loftið væri allt
annað þar en inni í Róm.
Byggðin var í áttatíu metra
fjarlægð frá hringveginum.
Plássiö var fullt af Pollýönn-
um.
Hvaö um þaö - þarna var
blettabyggð, skiptust á fok-
held hús og fullbyggð, ó-
byggðar lóöir, vínekrur og
kúabú. Lóðirnar og akurbrún-
irnar flokkuðust undir villta
náttúru og þar fann ég loks
góðvin minn dillið í sínu róm-
aöa rómverska villta ástandi.
Morgun einn brá ég mér út
í órækt nokkra sem er laus-
lega ferhyrnd og ætlar aö
verða almenningsgaröur
þorpsins þegar hún verður
stór. Þar óx dill ekki aðeins
villt heldur villt og tryllt. Ég var
að safna hönk í kvöldverðinn.
Þá gekk ég fram á mann með
gamlan vasahníf sem var aö
krukka ( jörðina. Þegar mig
bar að rétti hann sig snöggt
upp og þóttist vera að gá til
veðurs ( austurátt. Ég skildi
strax hvað olli skyndilegum
veðuráhuga mannsins.
Það þykir ósómi að því að
vera blankur á Ítalíu, gróft brot
á mannasiðum að vera fátæk-
ur. Engin manneskja með vott
af sjálfsvirðingu tínir villtar
jurtir til matar ef hægt er að
kaupa þær. Einu sálirnar sem
komast klakklaust frá sjálfs-
bjargarviðleitni eru gamlar
konur sem voru komnar á
húsmæðraaldurinn í stríöinu.
Þá björguðu þær oft fjölskyldu
sinni frá hungri á þennan hátt
og hafa einfaldlega ekki fylgst
nógu vel með tímanum til aö
leggja niður góða siði. Yngra
fólk, sem ekki man hungur og
skort stríðsáranna, fyrirverður
sig fyrir að tína í matinn. Það
laumast út, eins og maðurinn
í óræktinni, klukkan sex að
morgni áður en nágrannarnir
velta úr koju.
26 VIKAN 3. TBL. 1993