Vikan - 26.08.1993, Side 42

SMÁSAGA EFTIR ARTHUR OMRE
Dag einn kom ung stúlka ofan úr
fjöllunum. Hún var blúeygð og
andlitið var það fegursta sem ég
hafði augum litið...
tla var undarlegt - ung
kona kom eftir stígn-
um, hann lá aðeins að
litla steinkofanum mínum - og
svolítið lengra, til Ave en þar
bjó enginn lengur og að bæn-
um hans Sipos gamla.
Meðan ég hagræddi netun-
um hafði ég auga með henni
og hugsaði með mér að hún
hlyti að vera frá einhverju
þorpanna uppi í fjöllunum, frá
Daves eða Anem eða Bila
eða kannski frá Sikjem. Þegar
hún kom nær hélt ég að hún
væri frá Radne, sem liggur í
mikilli hæð, hinum megin við
skarðið. Hún var hnarreist og
bar lítinn, rauðan tauböggul.
Höfuðklúturinn var blár og
skær á litinn í sólskininu,
bundinn fast um höfuðið.
Rauðir sokkarnir voru festir
upp með gulum snúrum rétt
undir hnjánum og svarti kjóll-
inn lagðisl mjúklega að grann-
vöxnum líkamanum. Þannig
klædda hafði ég ekki séð
nokkra konu hérna megin við
fjöllin. Ég hugsaði: - Ef hún er
bláeygð þá er hún frá Lakem.
Hún nam staðar og stóð
þráðbein skammt frá mór, ég
sá rykið á geitarullarkjólnum.
Augun voru dökkblá og hún
hafði það fegursta andlit sem
ég hafði nokkurn tíma augum
litið.
- Drottinn minn, þetta hlýtur
að vera völva sem hefur villst
hingað frá skógunum við
Lakem, hugsaði ég. - Eða þá
hulda frá jöklunum? Nei, þetta
hlaut að vera völva, hárið var
rauðbrúnt. Amma mín sagði
mér einu sinni að huldurnar
væru sterklega vaxnar og
Ijóshærðar og Sipo gamli
heldur því fram að þær láti
ekki sjá sig á sléttlendinu við
vatnið en að völvan komi oft í
heimsókn til mannanna í
byggðínni þegar hún veit að
þeir búa einir.
- Komstu þessa leið?
spurði ég vandræðalega og
leit niður á brúnu, slitnu il-
skóna mína.
- Ég kom gangandi, svar-
aði hún þreytulega. Röddin
var dimm og mjúk, það heyrð-
ust engin „r“ þegar hún talaði.
Hún kom frá nágrenni Lakem.
Ég leit til sólar og sá að hún
hafði verið á göngu frá því fyr-
ir sólarupprás.
- Ég er á leið til Bralavan,
sagði hún lágt. Björtu, bláu
augun hvíldu rannsakandi á
mér meðan hún talaði.
- Ó, til Bralavan. Þá hef-
urðu komið hingað niður að
vatninu til að hvíla þig?
- Er þetta ekki leiðin til Bra-
lavan? spurði hún og það
vottaði fyrir hræðslu í rödd-
inni.
- Nei, þú hefðir átt að fara
til vinstri uppi við eikarskóg-
inn. Þú getur ekki haldið á-
fram í myrkrinu. Það er langt
héðan til Bralavan, það er sól-
arhrings ferð.
- Ó, ég vissi það ekki. Hún
var ósköp umkomulaus og
starði niður á geitarskinn-
skóna sína. Svo lagði hún
pinkilinn frá sér í grasið. Hún
er svona fimmtán til sextán
ára, hugsaði ég með mér í
laumi, glaður í hjarta. - Má ég
ekki bjóða þér að hvílast
hérna hjá mér? Ég ætla að
fara að borða. Ég get boðið
þér bygggraut, fisk og mjólk,
sagði ég.
Hún roðnaði og spurði lág-
um rómi: - Eru konur hér -
kona?
- Ég er einbúi, svaraði ég.
- En þú ert þreytt.
Hún starði á mig alvarleg í
bragði og tautaði: - Ég veit
ekki hvað ég á að gera. Ég er
þreytt en ég verð að halda á-
fram.
Ég var ákveðinn: - Ég er
aðeins veiðimaður en ég er
þó maður. Þú getur ekki hald-
ið áfram í myrkrinu, sígaun-
arnir eru hér rétt fyrir neðan
og þú getur ekki farið fram hjá
þeim, jafnvel ekki að degi til.
Ég get flutt þig til Bralavan
strax þegar sólin kemur upp á
morgun. Þú verður að bíða
hér.
Hún svaraði ekki og ég
gekk inn í húsið, jós upp vatni
í tréskál, tók glóandi stein úr
eldinum og setti hann í fatið.
Hún stóð í dyragættinni og
horfði á mig meðan ég vafði
fiskinn innan í trjáblöð og setti
á glóðina.
- Þú getur þvegið þér upp
úr fatinu og hvílt þig meðan
ég mjólka geiturnar, sagði ég.
- Þú skalt berja á dyrnar þeg-
ar þú ert búin að þvo þér, ég
kem ekki inn á meðan. Þú
ættir að þvo fæturna vel og
strjúka þá með smjöri á eftir.
Það er smjör í steinbollanum
og þessi er mjúk og góð, ég
keypti hana í Bralavan fyrir
önd.
- Hvað er þetta? spurði
hún.
- Þeir kalla þetta sápu í
Bralavan. Ég bleytti hendurn-
ar og nuddaði sápunni á þær
svo freyddi. Hún gerði það
sama.
- Ó, ég verð hrein, kallaði
hún upp yfir sig. - Við notum
geitafeiti, svaraði hún. Ég
kannaðist við það.
- Geitafeiti lyktar ekki svo
vel en þetta ilmar eins oq
blóm.
Nú brosti hún í fyrsta sinn
og það skein í perluhvítar
tennurnar í gullinbrúnu andlit-
inu, augnhárin skyggðu yfir
dökkblá augun.
Geiturnar mjólkuðu hálfpotti
af mjólk. Ég færði þeim hey
og blandaði byggi í hreint
vatn; þær kumruðu og hopp-
uðu af gleði.
Hún settist á bekkinn undir
glugganum og horfði alvarleg-
um augum út á vatnið meðan
ég lagði á borðið þann mat
sem ég hafði upp á að bjóða,
fiskinn, bygggraut, dökkt
brauð og mjólk.
- Nú skaltu reyna að borða
vel, sagði ég ákveðinn. -
Drekktu mjólkina, ég á meiri
mjólk en ég get torgað. Það
gleður mig að þú sýnir mér
þann heiður að borða þennan
fátæklega mat með mér. Ef
þú vilt heldur borða ein skal
ég sinna netunum mínum á
meðan. Mér liggur svo sem
ekkert á en þú hefur gengið
langan veg.
Hún sagði lágt: - Ætti ég
að hrekja þig frá eigin matar-
borði? Hún settist að borðinu
og teygaði mjólkina - hún var
þyrst. Ég tæmdi minn bolla og
fyllti hennar aftur.
Við borðuðum bæði vel.
Hún sagðist aldrei hafa
smakkað svona góðan fisk og
mjólkin væri líka mjög góð á
bragðið. Uppi í fjöllunum var
mjólkin svo römm. Ég sagði
henni að geiturnar mínar
fengju hey og bygg, þess
vegna væri mjólkin einna lík-
ust kúamjólk. Hún hafði aldrei
smakkað kúamjólk, það vissi
ég. Það er enginn sem hefur
kýr á fjalllendinu.
Þegar ég lyfti upp geita-
skinnunum og sýndi henni
breitt rúmið spurði hún: -
Hvar ætlar þú að sofa? - Þú
skalt ekki hafa áhyggjur af
því, ég á mörg skinn. Nú
skaltu ganga strax til hvílu, þú
ert þreytt. Hún leit snöggt á
mig og kinkaði svo kolli. Ég
sagði að hún gæti hengt fötin
sín á snagann við fótagaflinn
og svo fór ég út og breiddi úr
siðasta netinu. Ég raulaði af
ánægju, það lá völva í rúminu
mínu.
Það dimmir fljótt yfir fjöllun-
um og sléttunni, vatnið varð
alveg svart og stjörnurnar
tindruðu og spegluðust í
spegilsléttum vatnsfletinum;
mjó rönd af tunglinu kom í Ijós
eins og tyrkneskur fáni.
Hún var sofnuð þegar ég
kom inn. Ég breiddi varlega út
nokkur skinn undir borðinu,
mig langaði að horfa svolítið á
hana en ég féll strax í fastan,
draumlausan svefn.
Eins og venjulega vaknaði
42 VIKAN 17.TBL. 1993