Menntamál - 01.12.1941, Side 5

MENNTAMÁL
99
Þetta mun hafa orðið Benedikt sár vonbrigði, að verða
svo skjótt að hætta skólanámi.
Hann er á léttasta skeiöi, fullur lífsorku og athafnaþrár.
Hann hefur raunverulega fengið miklu meiri menntun en
sem svarar til skólavistarinnar.
Allt í kring blasa við verkefnin, sem bíða hraustra
handa og viturlegra úrlausna. Hann ann dásemdum nátt-
úrufars þeirra sveitar, sem ól hann og nærði í fyrstu
bernsku. Þar vildi hann gjarnan starfa.
En víða er ósáinn akur. Fólkið þarf líka að rækta sinn
hugarakur. Það þarf að menntast og fræðast. Skólanámið
hefur ekki aðeins veitt honum fræðslu, heldur einnig
glætt hugsjónaeld hans og víkkað sjónhring hans. Verk-
legar framfarir til hagsbóta og fegurðarauka, og andleg
menning eiga að fylgjast að. Hann varð að bera ljós
fræðslu og menningar í hug fólksins, miðla öörum af
sínu eigin ljósi. Hann varð að stofna skóla. — En hvar?
í sveitinni hans voru ekki skilyrði til þess. Húsavík hlaut
að verða fyrir valinu. Þar voru skilyrðin. Þar voru nokkrir
af menntuðustu gáfumönnum og forvígismönnum Þing-
eyjarsýslu. Þar var bókasafn sýslunnar, merkilegt og stórt.
Og þar var ungt fólk, sem þurfti og þráði framhalds-
menntun, þegar barnaskólagöngu lauk. Og þar voru enn-
fremur skilyrði til dvalar fyrir utanþorpsnemendur.
Benedikt afræður að freista hverju hann áorki og flytur
til Húsavíkur haustið 1906. Þar stofnar hann skóla fyrir
ungt fólk. Honum hlær hugur í brjósti. Nemendurnir eru
af barnsaldri, þroskaðir og námfúsir. Benedikt hagar
stjórn og kennslu skóla síns eftir fyrirmynd skólastjórans
á Möðruvöllum. Hann reyndist nemendum sínum ráð-
hollur vinur og leiðbeinandi, gerði strangar kröfur um
námsrækni, en vildi forðast að steypa alla í sama mótinu
og hneppa nemendur undir strangan ytri aga.
Skólinn var tveggja vetra skóli með frjálsu sniði, og sóttu
hann æskumenn víðsvegar úr héraðinu og víðar að. —
7*