Menntamál - 01.12.1957, Side 10

200
MENNTAMÁL
vel være mening i at tage ham i armen, nár han tradsker
forbi uden at se til höjre eller til venstre, og hviske til
ham: Har du set den plante der? Læg mærke til dens fine
löv, eller se farven pá den her lille blomst og mærk, hvor
den dufter! Næste gang han alene gár forbi det samme
sted, vil han máske mindes og opleve.“ (20. bls.).
Bókmenntakynnirinn gerir sér því ljóst, að verkið, sem
hann skýrir fyrir nemendum sínum, er heild, sem lýtur
eigin lögum. Hann gætir því allrar varúðar við að leysa
þessa heild upp í frumparta sína, enda ætlar hann ekki
„orðin tóm séu lífsins forði“. Hvert orð verksins er aðeins
hluti hinnar listrænu heildar og missir því líf og lit, sé
það skilið frá verkinu eins og blað, sem reytt er af blómi.
Hér er málið ekki skoðað sem hráefni, heldur sem tæki til
að lyfta mannlegri hugsun og smekk á hærra stig.1)
Kennarinn fæst við að skýra hugsanir og hugmyndir, sem
eru dýrasta auðlegð hvers tungumáls.2) Hann setur
kennslunni það markmið að veita nemendunum hlutdeild
í því andríki, sem góður skáldskapur hefur að geyma.
Algengasta aðferðin við þessa kennslu í þeim erlendu
skólum, sem ég þekki, er samtal kennara og nemenda um
verkin. Nemendur hafa áður lesið verkið heima og reynt
að brjóta það til mergjar. Sú heimavinna er gjarnan und-
irbúin af kennaranum með ýmiss konar leiðbeiningum
um, hvernig lesa skuli. Til dæmis skrifa nemendur hjá sér
spurningar, sem varða inntak verksins og form. Svörin
krefjast nákvæmrar athugunar á verkinu, og skila nem-
endur þeim gjarnan skriflegum. Að öðru leyti var kennslu-
aðferðin einföld. Hitt var oft aðdáanlegt, hve margt gat
borið á góma í samtali nemenda og kennara jafnvel um
litla sögu eða kvæði. Væru nemendur tregir, sem stundum
kom fyrir, höfðu kennararnir jafnan alls kyns spurning-
1) Sbr. Sig. Nordal: ísl. menning I, 30. bls.
2) Sbr. Stephan G. Stephansson: Bréf og ritgerðir TV, 271. bls.