Menntamál - 01.12.1957, Síða 42

232
MENNTAMÁL
verði vísindalega gildar. Geta slíkir menn vitanlega unnið
mikið tjón. En hér kemur líka til, að mönnum er náttúr-
legt að óttast sjúkdóma, og má kennari aldrei ala á sjúk-
dómahræðslu nemenda sinna. Ber því að leggja áherzlu
á, að kennslan sé eins jákvæð og auðið er, nemendum sé
bent á, hverjar leiðir séu vænlegastar til að öðlast hreysti
og þrek, í stað þess að brýna þá á hættum, og leggja t. d.
Bretar mikla áherzlu á þetta.
Um tilgang heilsufræðikennslu þarf ekki að fara mörg-
um orðum. Þekking er frumskilyrði þess, að menn lifi
hollustusamlegu lífi og kunni að forðast sjúkdóma. En
vissulega er hún ekki einhlít. Ef hún á að bera ávöxt,
verður hún að móta venjur í hugsun og athöfn. Það er
því ekki nóg að kenna um hollustuhætti, heldur verður
jafnframt að iðka þá, unz þeir eru orðnir að ígrónum,
ósjálfráðum vana. Nægir að nefna sem dæmi, að handa-
þvottur á undan borðhaldi á að vera óaðskiljanlegur þátt-
ur þess að matast og getur orðið það, ef börn eru vanin
á það nógu snemma. Er þá orðið óþarft að leiða huga að
raunverulegri ástæðu þessarar athafnar: að sýklar geti bor-
izt ofan í menn af óhreinum höndum. Á þennan hátt er
iðkun hollustuhátta fyrirhafnarlaus og ekki vakin af nein-
um ótta við sjúkdóma. En til þess að takast megi að skapa
slíkar venjur, verður að koma til samvinna foreldra, kenn-
ara og heilbrigðisstarfsliðs.
Æskilegt námsefni í heilsufræði er einkum: smitsóttir
(orsakir, smitunarleiðir, varnir), mataræði og meðferð
matvæla, vöxtur, þroski og offita, áfengi, tóbak og kaffi,
starf og hvíld (vinna, tómstundaiðja, íþróttir, svefn),
veður og áhrif þess á líðan og heilsu, tennur og tann-
skemmdir, meðferð augna, líkamshirðing, ormar og óþrif
(njálgur, lús, sullir, flugur), klæðnaður, húsakynni og um-
gengni, neyzluvatn, slys og umferðarreglur, skipan heil-
brigðismála og tryggingar, algengasta hjálp í viðlögum.
Stúlkum í framhaldsskólum þarf auk þess að kenna um