Æskan - 01.05.1971, Blaðsíða 35

'
með öllu því helzta, sem gerðist í sambandl
við þjóðhátíðardaginn. Verður það okkur
með öllu ógleymanlegt, og fer hér á eftir
lausleg frásögn af viðburðum dagsins.
Fyrir mér hófst þessi dagur þannig, að
ég vaknaði fyrir klukkan fjögur við hraðan
bifreiðaakstur, hróp, söng og hornablástur
á götunni fyrir neðan dvalarstað okkar.
Þar sem ekki var unnt að hugsa tii svefns
fyrir hávaða þessum, gekk ég út á svalir
og virti fyrir mér það, sem var að gerast.
Kom þá í Ijós, að um götuna þutu gamlir
bílagarmar af furðulegustu gerðum, all-
flestir opnir, og voru „áhafnir" þeirra —
ef ég mætti svo að orði komast ungt
fólk með rauðar og bláar húfur og ýmiss
konar samlit merki á klæðum sinum. Aug-
ijóst var, að þetta unga fólk, sem þarna
var á ferð, stóð fyrir hávaða þessum og
götuærslum. En hverjar voru ástæður þess-
ara miklu og sérstæðu hamfara unga fólks-
ins? Þær frétti ég siðar, þegar kom fram
á daginn. Þetta var námsfólk, sem var á
þessu vori að ijúka tólf ára skólagöngu og
senn að ganga til stúdentsprófs. Sam-
kvæmt gamalli venju hristir það af sér
skólarykið á þjóðhátíðardaginn, með því
að vekja kennara sína um óttuskeið, og
með því kynlega framferði, sem að fram-
an greinir. — „Rauðhattar" sem ég nefni
svo að gamni, eru námsfólk á bóklegri
línu, en „bláhattar" á verklegri. — Þessi
sérstæði morgunsöngur á tólf ára skóla-
gönguafmæli Oslóar-æskunnar var þó að-
eins forspil að því, sem síðar gerðist.
Hávaði þessi og gauragangur hélzt óslit-
ið til klukkan átta eða jafnvel lengur. Um
fimmleytið bættust svo nýir strengir, nýir
hljómar, í hina sérkennilegu morgun-tón-
leika. Voru þar börnin greinilega þátttak-
endur með sína léttu hlátra, háværa leik,
hornablástur og sprengingar.
Ég klæddi mig um sexleytið og gekk út,
— vildi gjarna sjá og athuga, hvað börnin
hefðust að. Engum hefði getað dulizt, að
hér hlaut líka að vera um einstæðan dag
að ræða fyrir börnin. Prúðbúin, elskuleg
börn léku sér í hverri götu, í smærri og
stærri flokkum. Og „morgunsöngurinn"
þeirra var auðvitað græskulaust gaman,
eins og hjá skólaæskunni með rauðu og
bláu húfurnar, — nema þá ef til vill hjá
nokkrum strákum, sem skemmtu sér við að
sprengja fullstórar púðurkerlingar. En lög-
reglan lét það að mestu afskiptalaust, þótt
sprengingarnar gengju stundum heldur
langt að mínum dómi. — Síðar um morg-
uninn frétti ég svo einnig, að samkvæmt
gamalli venju hafa börnin leyfi til þess að
fara á fætur mjög snemma á þjóðhátíðar-
daginn og leika sér frjáls og óþvinguð úti,
eða eins og þeim bezt likar. Er umferð
þennan dag algjörlega stöðvuð í vissum
götum, sem börnum eru ætlaðar til leikja.
Eins og fyrr getur, þykir hin glæsilega
skrúðganga skólaæskunnar setja megin-
svip á þjóðhátíðardaginn I Osló. Hefst hún
á Ankertorgi og fer um Stórugötu, Stóra-
torg, Karls Jóhannsgötu, fram hjá konungs-
höllinni, þar sem konungurinn og kon-
ungsfjölskyldan er hyllt, og niður til Hol-
bergsgötu, þar sem hún leysist upp.
Fyrir milligöngu eins hinna nýju, norsku
vina hafði ég fengið miða, sem tryggðu
okkur ágætan stað við minnismerki Karls
Jóhanns, þar sem við gátum virt fyrir okk-
ur allt, sem gerðist. Þótt við kæmum á
stað okkar hálfum öðrum klukkutíma áður
en skrúðgangan kom, var þegar mikill
mannfjöldi þar saman safnaður. Og allan
tímann streymdi mannfjöldinn að, eins og
óstöðvandi elfarflaumur og fyllti öll sæti
og stæði framan við konungshöllina, og
meðfram öllum götum, þar sem skrúð-
gangan fór um. Vafalaust hefur sá skari
verið 200 þúsund manns eða meira.
Skömmu áður en skrúðgangan kom til
konungshallarinnar, birtist konungurinn og
fjölskylda hans, ásamt nokkrum tignum
gestum, á hallarsvölunum og var ákaft
hyllt. Og þar stóð hún, eða sat, allan tím-
ann, meðan skrúðgangan stóð yfir, um það
bil þrjár klukkustundir, og svaraði kveðj-
um og fagnaðarhollustu æskunnar. Dáðist
ég mjög að þreki hins aldna ástsæla kon-
ungs að standa þarna og svara sífellt
kveðjum allan þennan langa tíma. Meðal
gesta konungsfjölskyldunnar að þessu sinni
var brezka kóngsdóttirin margumtalaða,
ungfrú Margrét Rós. Varð Oslóarblöðunum
tíðrætt um hana þessa daga og birtu af
henni fjölda mynda og frásagna.
Eftir því sem blöðin birtu daginn eftir,
tóku þátt í skrúðgöngunni þrjátiu þúsund
35