Skírnir - 01.04.1917, Side 107

214
Ritfregnir.
[Skirnir
bls. ÞaS verður geysimikiS bókasafn, er eftir hann liggur, ef hann
heldur svo áfram, unz hann kemst á áttrœSisaldur.
Hamingjan forSi mjer frá aS flytja slíkum andans manni og
skáldi sem 6. G. nokkra pródikun um vinnubrögS hans. En eg
fæ ekki varist aS geta þess, aS eg óttast slíkar hamfarir. Og þaS
er lestur seinustu sögu hans, sem veldur þessum ótta mínum.
»Yargur í vóum« jafnast hvorki á viS »Gest eineygSa« nó
»Livets Strand«. Hann hitar oss ekki eins um hjartarætur hór og
hann geiSi í »Gesti«. Hann nær ekki slíkum samúSartökum á oss
bór og hann náSi þar, enda þykir mór »Gestur eineygSi« meS beztu
bókum, er eg hefi lesiS, og fáar sögur man eg betur en hana. 0g
i þessari seinustu sögu hans birtist hvergi eins máttugur andi og í
sumum tilþrifum hans og tökum í »Livets Strand«. SkáldiS dott-
aSi þar stundum aS vísu. En alt fyrir þaS virSist mér hún næsta
stórfengleg bók.
»Y argur ívóu m« er Reykjavíkursaga, eins og »Sálin vakn-
ar«. Er þaS furSumikiS í fang færst af höf., er hann lætur sög-
una gerast hór, ekki kunnugri en hann er Reykjavíkurh'finu, enda
ber sagan nokkur merki þessi. Hann lysir ekki stjórnarráSinu
hér, aS ætlan minni, nema aS nafninu til, er liann segir frá stjórn-
arskrifstofunum. Og danskir ritdómarar hlaupa illilega á sig, ef þeir
halda, aS Reykjavík lifi alstaSar í þessum lýsingum, og aS þeir kynn-
ist gerla menning og almennu ástandi lands vors á sögum hans.
Því er samt ekki aS leyna né neita, aS ýmsu hefir höf. veitt glöggva
-eftirtekt þenna stutta tíma, er hann dvaldist hór. ÞaS er t. d.
vel til fundiS, er hann lætur lögregluna koma ofseint á vettvang,
er hennar er leitaS, Og margt segir hann satt um bæjarlífiS hór.
ASalhetja bókarinnar, Ulfur Ljótsson, er og á aS vera vargur
i vóum þjóSfólagsins, drykkjumaSur og ógæfumaSur, sem fer for-
görSum meS andlega hæfileika sína og þrek. Gæfan er, samkvæmt
hugsun hans, fólgin í stjórn á sjálfum sór. ÞaS skortir Úlf. Hann
kann sór þvf ekki hóf, hvorki í hörmum nó gleSi, og á honum
aannast hiS fornkveSna, aS »skömm er óhófs æfi«. En lesendunum
er oflítiS nýr.æmi aS honum. Oss hefSi runniS örlög hans meir til
rifja, ef hann hefSi veriS frumlegar gefinn af hálfu skapara síns.
Hann er heldur skynsamur — ekki hótinu meira, svo aS örSugt ep
aS skilja álit þaS, er höf. virSist hafa ,á honum. RvæSi hans eru
veigalítil, þau er vór. heyrum, og BamsætisræSa hans .hrífuv oss
ekki, bregSur engri nýrri biitu yfir si5spi[ling i stjópnrnálunum hép
heima. Ois þykir hann ekki girnjlegu.r til fróSIeike..n ,i.-.-h