Í uppnámi - 24.12.1901, Blaðsíða 58

stafrofi og samstöfum, sem með þess skýrt skornu örvaroddum er
hrein hugsjón af ritaðferð. Jafnvel hinar margumþrættu Hittíta-
menjar og dularletur hinnar hlönduðu Pahlví-tungu opnuðu fyrir
honum fjársjóðu sína, er þau héldu lokuðum fyrir öðrum, og honum
auðnaðist að ná vissri þýðingu á flestum hinna skrælingjalegustu
“sgrafitti”, sem finnast á víð og dreif um Vestur-Asíu og hina levant-
isku Evrópu og eru verk þeirra manna, hverra hendur voru enn klær
og krummur og hverra heili var ógrynni af hvaplegum og óglöggum
þráðflækjum. En þrátt fyrir allar sínar rannsóknir til að auka þekk-
inguna og þá þreytandi vinnu, er það hafði í för með sér, hélt hann
þó ávallt sínum háleitu og margvíslegu lyndiseinkennum og mann-
blendni, aflaði sér hvervetna vina og fylgismanna og lék og vann af
jafnmiklu kappi. Þessa stund helgaði hann sveiflendum knatttrésins,
og hina næstu haldendum pennans, í gær var hann atkvæðamestur
maðurinn í tennis-leiknum, í dag er hann jafn framúrskarandi á þingi
vísindamanna. Hann gaf sig að hinum léttustu bóklegu skemmt-
unum með sama kappi sem hinum erfiðustu vísinda-rannsóknum. Hann
var fremstur af fyndnisskáldum og fremstur af leturþýðendum, og
undir mannfræðina hjá honum heyrði sérhver þjóðflokkur hverju
nafni sem hann nefnist — hinar risavöxnu kynkvíslir fornaldarinnar,
er reikuðu í skógum, byggðu steindys, hauga og Húnagrafir og rispuðu
klunnalegar myndir á stein, leir eða bein, sem og þær kynkvíslir, er
hann skoðaði og hafði skemmtun af frá húsbát í Henley eða frá
dómsnefndarpallinum á leikvellinum.
Og loks fór hann þá utanlands aptur með ógrynni fjár og fjölda
manna, er skyldu aðstoða hann við útgröptinn. Það var ætlun hans
að róta upp aptur og aptur hinum fróvsama jarðvegi á svæði því, er
liggur á milli upptaka Efrats og Tígris að norðan og hinna breiðu
Indus- og Ganges-dala að sunnan — þessu víðáttumikla svæði, þar
sem vagga mannkynsins stóð og flest eru fótspor vorra elztu forfeðra.
Þrem árum varði hann til þessa erfiða starfs. Hann fór heim aptur,
en á undan honum komu mörg minnismerki með leifum hins elzta
máls og hrúgur af fjársjóðum liinnar elztu listar. Safnhús hans var
fullbyggt; fyrirlestrasalur hans og skóli stóðu opnir til þess að taka
á móti nemendum og áheyrendum. Upp frá þessu átti hann að skipta
tíma sínum niður milli þessara tveggja staða, í öðrum að raða niður
hinum ómetanlegu munum, í hinum að halda fyrirlestra um það, sem
marmari og papýrus, haflarveggir konunga, musteri guða og grafir
hetna höfðu kennt honum. Rannsakarar og áheyrendur, opt sjálfir
frægir fyrir lærdóm sinn, þyrptust saman til að sjá og hlýða á. Með
hverjum degi varð persóna hans tilkomumeiri. Hann var Humboldt,
Grimm, Bopp, Mommsen, Rawlinson allt undir eins og bar þó einungis