Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1925, Síða 36

114
Sigurður Nordal:
IÐUNN
aði fljótt við mér, hvaðan eg þekti hann. Það var úr
Landnámu, þar sem sagt er frá Glúmi Þorkelssyni
Svartkelssonar, er svo baðst fyrir að krossi: »Gott ey
gömlum mönnum, gotf ey ungum mönnum«.
Einhvern veginn runnu þessi tvö atriði saman, og
bentu mér að líta á sumt af því, sem eg hafði þekt
frá því eg var barn, frá nýju sjónarmiði. Mér fanst sem
skilningsleysi hinnar ungu upprennandi kynslóðar hér í
Reykjavík á vísur og gátur kæmi ekki einungis af óvana
að fást við slíkt sérstaklega, heldur af ótaminni og tvístr-
aðri hugsun yfirleitt. Yfirburðir íslenzkra unglinga frá
góðum sveitaheimilum myndi meir vera fólgnir í tamn-
ingu greindar og skilnings en víðtækri þekkingu, og
þessi tamning kynr.i oft að vera fengin með því að fást
við efni, sem.í sjálfu sér væri ómerkileg, eins og mikið
af rímunum er. I skólamálum geta orðið deilur um,
hvort meta beri meira hagnýta þekkingu eða almenna
tamningu greindarinnar, svo sem berlega kemur í ljós í
umræðunum um latínuna. Fjölbreytt og lausleg þekking
getur verið hermdargjöf, og til þess finna Vesturlanda-
búar nú á dögum meir og meir. Því hafa þeir gripið
tveim höndum ýmsar austrænan aðferðir til þess að efla
athygli og einbeitingu. Mér datt nú í hug út af þeim
Svami Vivekananda og Glúmi Þorkelssyni Svartkels-
sonar, hvort sumt af þessari indversku speki myndi nú
vera eins mikil nýjung fyrir oss sem af væri látið. Gat
ekki hugsast, að til væri vísir að íslenzkri yoga, sem
ætti sinn þált í því, að fólk væri hér alment athugulla
og greindara en títt er um alþýðu manna? Eg hef tínt
nokkur dæmi af þessu tæi, og af ásettu ráði leitað
þeirra meðal þess smávægilegasta, í barnaleikum og
þjóðtrú. Með þessum samanburði er ekki kastað neinni
rýrð á uppeldisaðferðir Indverja. Þær fá miklu fremur