Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1928, Page 28

322
Um þrifnað á íslandi.
IÐUNN
að uppræta hann eða fyrirbyggja. Sífeldar snýtur, skirp-
ingar, ræskingar, ræma, drungi og ólund, sem fylgir
þessum kvefpestarsjúklingum, gerir þá að afstyrmum
innan um almennilegt fólk og andstygð siðaðra mahna
engu síður en lús og óhreinindi.
Þetta íslenzka kvef á sér auðvitað ýmsar orsakir. I
mörgu falli virðist það vera tannskemdaeinkenni, eins
og gigtin og letin. Stundum er orsökin óhófleg notkun
á snússi og slæmu reyktóbaki, sem sýkir öndunarfærin.
Aðalástæðan til þessa óþrifnaðar er þó sú, að íslend-
ingar kunna ekki að klæða sig né gera sér hús í sam-
ræmi við kröfur loftslagsins.
I jafn-mislyndu eyjaloftslagi og á Islandi ætti klæða-
burður að vera stundaður eins og vísindi. Ættu menn
að hafa reglu um að klæða sig ávalt svo, að engin
hætta sé á, að þeim verði kalt. Ef menn temja sér þetta
ungir, verður þeim öll varkárni eðlileg síðar. Annars
höfum vér það fyrir satt, að íslendingar hafi kunnað
betur að klæða sig á innilokunartímunum, meðan gengið
var í heimagerðum föfum, sem betur svöruðu kröfum
veðurfars en klæðnaður sá, sem alþýða hefir apað upp
eftir fátækralýð erlendra hafnarborga á síðari tímum. —
Og gaman er að virða fyrir sér hinn forna stíl (Rasse,
mundi Þjóðverji segja), sem lýsir sér í sniðum íslenzks
dalakarls, sem klæddur er yzt sem inst úr efni fengnu
og unnu heima — frá prjónahettunni alt niður í skinn-
sokkana. En innilokunartímar vorir eru nú liðnir og því
orðið fornleifar einar það, sem geymst hefir frá þeim,
svo sem stíll kotungsins.
Þannig nær það ekki framar nokkurri átt að ætla að
kenna íslenzkri nútíma-alþýðu að klæðast eins og bænd-
ur gerðu á átjándu öld. Lífskjör, lífsviðhorf og hættir
allir hafa tekið stakkaskiftum. Hitt er að harma og skylt