Kirkjuritið - 01.12.1944, Page 50

288
Benjamín Iíristjánsson:
•' Okt.^Ðes:
algengu sálfræðiskenningu, að hugsjónalífið sé aðeins
framlenging eðlishvatalífsins“ (hls. 45). „Skilningur vor
á hugsjónum gerir oss að mönnum. Vér erum ekki fædd-
ir með hugsjónum, og ég er ekki viss um, að vér höf-
um meðfædda livöl til að leita þeirra. — Vér fæðunist
til að verða mennskir í mannlegu umhverfi. ——
Hugmyndin um hið fullkomna viðhelzt sákir andlegra
viðskipta kynslóðanna“ (hls. 42—43).
Þetla j)ýðir á guðfræðilegu máli, að mennirnir eru
komnir að ofan. Hún ei' opinherun, sem kynslóðirnar
hafa öðlazl og reynt að viðlialda og ávaxta mannkyn-
inu til hlessunar. Hugsjónirnar, trúin á hið guðdómlega.
þetta hefir verið eldstólpinn i eyðimerkurgöngu þjóð-
anna, meginhvötin til umbóta, aflvakinn til að sækja
lerigra fram og hærra upp.
Ilverf ég þá að aðalumræðuefninu.
II.
Þegar vér virðum fyrir oss þær hörmungar, seiri nú
ganga yfir lönd og lýði, hlasir við augum sú staðreynd,
að vísindin geta ek-ki bjargað menningunni. Þau hafa að
vísu látið henni mörg fríðindi í té. En vér sjáum nú, að
þau eru ekki einlilít. Mannkynið þarf annars og meira
við.
Fyrir liálfri öld síðan heyrðust ýmsar raddir úr her-
búðum vísindamannanna um það, að frelsa þyrfti mann-
kynið undan áþján trúarhragðanna. Litið var á þau af
furðu mörgum, er miklir þóttust fyrir sér i vísdómi,
sem úreltan hleypidóm, er hverfa myndi með vaxandi
þekkingu. Og þau voru meira að segja talin skaðlegur
hleypidónmr, sem áslæða þótti til að vara ungu lcyri-
slóðina við. Vísindin, og þar með var átt við náttúruvís-
indin, voru hinsvegar talin hið mikla ljós, er frelsa niuridi
heiminn og aílir settu von sína á.
Nú liafa orðið nokkur stefnuhvörf um þetta. Nú á vor-
um tímum er ekki laust við, að nýir ©g auknir sigrar