Kirkjuritið - 01.02.1967, Blaðsíða 16

KIÍÍKJURITIÐ
62
Og mannfyrirlitning á liann ekki til. Og örvænting lians yfir
syntlum mannanna er ekki svo skilyröislaus, að hann geti ekki
jafnvel í endursögn píslarsögunnar komið hrosinu að. En hann
kann aðra aðferð en þá að gera mennina að spegli. Hann
hregður upp mynd Krists, — og hann gerir meira en að bregða
henni upp. Allir sálmarnir eru umgerð um lians lieilögu og
syndlausu mynd. Og þegar Jesús Kristur er kominn inn í sani-
tíðina, þá verður lítið úr mannlegu lirósi. Þar standa allir í
sömu sporum, hvort sem um er að ræða l’yrstu öldina, seytj-
ándu eða tuttugustu.
Hér er komið að því, sem er kjarni Passíusálmanna. Píslar-
sagan er haráttusaga,spennandi drama, þar sem átökin eru ekki
milli flokka og manna í Gyðingalandi, heldnr milli guðs sjálfs
og liins vonda. Og baráttan er liáð um manninn. Ekki þennan
eða liinn einstakling, heldur manninn, allstaðar og á ölluni
tímum. Á sérhverri líðandi stund.
Allir, sem ræða eða rita um Passíusálmana, minna á, liversu
öld séra Hallgríms liafi verið dimm og grimm. Og vissulega
var liún það. Styrjaldir geysuðu í Evrópu milli kaþólskra
manna og mótmælenda, og inn í þær fléttuðust barátta kon-
unga og keisara um yfirráð ríkja og auðæfa. Ræningjaflokkar
liöfðust við bæði á sjó og landi. Alþýða manna var kúguð i
flestum löndum og smáþjóðir voru réttlausar gagnvart ofbeldi
hinna stærri. Sjúklegar hreyfingar, eins og galdrabrennurnar
skildu eftir svíðandi sár. Hér á íslandi var hallæri livað eftir
annað fellir og manndauði vegna eldgosa og liafísa, en elend-
ir menn liirtu arðinn af erfiði hóndans og púlsmannsins. Rétt-
arfarið var langt frá því að vera öruggt. Og þannig mætti
lengi telja. Lamandi kvíði, ótti og öryggisleysi gróf um sig hja
þjóðinni. Frelsisboðun siðhótarinnar hafði enn ekki náð tökuni
því enn voru ekki skilyrði til skilnings á því, hvernig unnt
væri að gera frelsi og samvizkufrelsi að veruleika í þjóðlífinu-
Svo virtist sem dauðinn og djöfullinn léku lausum liala, og
maður sjálfur í synd sinni og veikleika hefði gefist upp 1
vonlausri baráttu, einskis megnugur annars en þess að kveina
og kvarta. Guðfræði kirkjunnar stefndi mest að því að varð-
veita hina réttu kenningu, og væri frá lienni vikið, gat liirt-
ing lúterska kennivaldsins eða konungsins orðið viðlíka sar
og bannfæringar páfans liöfðu verið.