Kirkjuritið - 01.04.1973, Page 90

Sr. SIGURÐUR PÁLSSON, vígslubiskup:
Um helgisiði
Táknmál kirkjunnar
Táknmál er tjáning án orða. Sú tján-
ing fer fram með ýmsu móti. Ymist
eru notuð merki, myndir, hreyfingar
eða klœði til að tjá ákveðnar hug-
myndir eða ástand.
Táknmál er mjög algengt á öllum
sviðum mannlegra samskipta og
skipar miklu stœrri sess í samskiptum
manna við hlið hins talaða orðs, en
menn almennt gera sér grein fyrir.
Stundum er táknmálið viðbót við hið
talaða orð, stundum kemur það í stað
þess.
Sem dœmi um algengt táknmál má
taka kveðjur manna. — Þeir veifa
hendi álengdar til að tákna, að þeir
veiti athyggli þeim, sem veifað er til.
Þeir taka ofan, sem tákn virðingar.
Þeir hneigja sig. Það er líka vottur
virðingar og einnig þess, að hann
vilji þóknast þeim, er hann hneigir
sig fyrir. Þeir takast í hendur. Það er
vottur þess, að vinsemd þeirra skuli
vera áþreifanleg. Þeir kyssast. Það
vottar, að vináttutilfinning þeirra sé
djúpstœð.
Á samkomum klappa menn saman
lófum til að tjá aðdáun sína og þakk-
ir.Allt eru þetta tákn, sem segja á ó-
tvírœðan hátt, það, sem ella myndi
kosta mörg orð að tjá og gœti auk
þess valdið misskilningi, ef menn eru
ekki orðfimir.
Fingramál það, sem málleysingjar
nota, er gott dœmi um táknmál, eink-
um þegar litið er á hin fjöldamörgu
tákn,sem þeir nota, önnur er stafrófið.
Ein tegund táknmáls eru einkennis-
búningar starfsstétta s. s. lögreglu-
þjóna, vagnstjóra o. fl. Þessir búning-
ar segja til um hvaða þjónustu þeir
hafa á hendi og sparar fyrirspurnir og
kynningar. Flýtir það mjög fyrir þeim,
er þjónustu þeirra þurfa að nota.
Þessi dœmi nœgja til að sýna, að
málið er engan veginn eini tjáningar-
miðill manna, heldur er og fjöld'
tákna við þess hlið, sem auðveldai"
samskipti þeirra.
Þegar þessa er gœtt verður aug'
Ijóst, að helgihald kirkjunnar hlýtur
að nota táknmál til tjáningar. Helgi'
haldið er samfélag um helga hluti/
sem ekki verða alltaf tjáðir til fulb
með orðum. Það er því heppilegra að
nota kunn tákn, stundum með orðun-
um, stundum í stað þeirra. Það eí
áhrifameira, fljótvirkara og m i k I u1
einhlítara til samstillingar.
Táknmál helgisiðanna er mjög fjöl'
skrúðugt. Flest af því á uppruna sinn
í Biblíunni. Sumt er sprottið upp ur
88