Kirkjuritið - 01.06.1974, Síða 83

R- H. Connolly, enskur munkur af
^enediktsreglu, Þessir menn gerðu
rannsóknir sínar ón þess að vita hvor
Urri annan og komust í höfuðatriðum
sömu niðurstöðu. E. Schwartz birti
niðurstöður sínar órið 1910,7 en Dom
R- H. Conolly órið 1916.8 Þœr eru
oiiklu ýtarlegri. Ekki verður greint
'rekar frá niðurstöðum þeirra hér, en
i-’om Gregory Dix, munkur af Bene-
diktsreglu (innan ensku kirkjunnar) í
i^asdom Abbey, hefir gefið þetta rit
H'Ppolytusar út og gerir þar ýtarlega
9rein fyrir ritinu og rannsóknum á því.
Textinn er að vísu 4. aldar texti, en
Pakkargjörðin sjálf sver sig algjörlega
1 CBt't við það, sem Justinus píslarvott-
Ur og Ireneus segja um þakkargjörð-
lna, þótt þeir birti ekki texta, heldur
ianihald og gerð. Hippolytus birtir því
/ PÍdar gerð. Ein undantekning er þó
a Þessu, sem enga hliðstœðu á í þakk-
argerð 2. aldar, eins og Jústinus og
r®neus greina frá henni. Þessi undan-
ekning er niðurlagsbœn þakkargjörð-
ar|nnar um yfirkomu andans. Þessi
06,1 er eitt af því er ákvarðar tíma-
^etningu textans. Bœnin er á þessa
leið:
er biðjum þig að senda heilagan
anda þinn | fórn heilagrar kirkju (in
ati°nen sanctœ ecclesiae), að þú
n^einir alla hina heilögu, er neyta
þá heilögum anda til stað-
fruar þeirra í sannleika'
uð rSS' ^œn' e'ns °9 'nun er 'ier or®'
Qr)' e"Ur alls ekki að því, sem á und-
er komið í þakkargerðinni og á
^9° hliðstceðu, eins og áður var
nt hjá Justinusi í I. Apologiunni og
í Samtalinu við Tryfon Gyðing, sem
hvorutveggja eru heimildir um evkar-
istiuna á 2. öld í Vesturkirkjunni, né
hjá Ireneusi í ritum hans. Þessi bœn,
eða hluti orðalags hennar, er innskot
og viðbót œttað að austan. Þetta skal
skýrt síðar.
Þessi bœn er heldur ekki ep i kl es -
is í þeirri merkingu, sem fyrr var
nefnd. í þessari bcen er faðirinn ekki
beðinn að senda heilagan anda í
fórnina til að breyta henni í líkama
og blóð Krists, heldur að hann fylli
alla þá, er neyta, heilögum anda.
Hann er beðinn að fylla sakramentið
heilögum anda, svo að þeir, er neyta
fyllist andanum til staðfestu trúar
þeirra og þeir sameinist. Þessi bœn
er því beiðni um góða altarisgöngu.
Slík bœn tilheyrir 3.—4. öld í Austur-
kirkjunni og fór upprunalega eftir
berginu. Þessi tegund bœnar hefir af
sumum frœðimönnum verið nefnd
Communio-epiklesis.
Frceðimenn þeir, er um rit Hippolyt-
usar hafa fjallað á síðustu áratugum
telja, að þessi bœn falli á engan hátt
að þeirri gerð þakkargjörðar, sem 2.
öldin birtir. En þakkargjörð 2. aldar
virðist vera sú gerð, sem sameiginleg
hefir verið gjörvallri kirkjunni. Þessi 2.
aldar gerð þakkargjörðar er reist á því
að fœra Guði þakkir fyrir „dáðir"
hans mannkyninu til handa, sköpun-
ina og endurlausnina fyrir Krist. Þetta
er hliðstœtt því, er Gyðingar lofuðu
og blessuðu Guð fyrir allar velgjörðir
hans, er þeir neyttu samfélagsmáltíða
sinna. Þakkargjörð kristinna manna er
arftaki hinnar gyðinglegu þakkar-
gjörðar með öðru innihaldi. Slík þakk-
arbœn gerir ekki ráð fyrir því, að fyrir
177