Kirkjuritið - 01.06.1974, Blaðsíða 88

fórnina, er geri hana að líkama og
blóði Krists, og hún er líka bœn fyrir
bergjendum, sem er hin upprunalega
beiðni. Líkingin er mikil með bœninni
í Tómasargjörningum:
Tómasargjörningar:
Lót krafta blessunarinnar
staðfestast í þessu brauði
að allar þœr sólir, er neyta
megi hreinsast af syndum.
Bœnabók Sarapíons:
Ó, Drottinn kraftarins fyll
þessa fórn með krafti þínum
. .. og lót þú alla, er neyta
meðtaka lyf lífsins.
í Tómasargjörningum er í helgun-
arbœninni ósamt niðurlaginu ókallað:
nafn, andi, og kraftur. Hjó
Sarapion er það: kraftur, Logos,
og nafn. í hinum kristnu lítúrgíum
er það yfirleitt heilagur andi ein-
göngu, sem ókallaður er. Sem frekari
dœmi fró 4. öld úr lítúrgíum Austur-
kirkjunnar skal nefna bœnina í hinni
grísku Markúsarlítúrgíu fró Alexandr-
íu. Hún er ! niðurlagi þakkargjörðar-
innar eftir Sanctus:
,,Fyll, ó, Guð, einnig þessa fórn
með blessuninni, sem er fró þér fyrir
yfirkomu alheilags anda þíns."21)
í Basilslítúrgíu fró Antiokkíu er hið
upprunalega ókall þannig:
„Komi andinn alheilagi yfir
OSS . . ." 22)
í núverandi Basilslítúrgíu er andinn
kallaður yfir efni og bergjendur.
Þróunarstig
Það, sem hér hefir sagt verið bein-
ist allt að því að fœra fyrir þv! rök,
að epiklesis sé komin inn í lítúrgíur
Austurkirkjunnar vegna þungs undir-
straums óhrifa fró gnostikum. Sóð-
kornið fyrir epiklesis er í stuttri bcen
er upprunalega fór eftir bergingu-
Þetta efni veður nú dregið saman og
reynt að sýna þó þróun, er orðið
hefir ó gerð þakkargjörðarinnar eins
og vér þekkjum hana fyrst af heimild-
um og textum og til hinna róttceku
breytinga er ó henni verða ó 4. öld,
og hið svonefnda klassiska tímcibil
hefst í sögu líturgíunnar.
ÞAKKARGJÖRÐ:
1) Á fyrstu og annarri öld virðisf
vera ein sameiginleg gerð, þ-e;
þakkargjörð. Þessi gerð er bceSi
í Austur- og Vesturkirkjunni. Þakkar-
gjörð þessi byggist ó ókveðnum bcen
arefnum: Þakkargjörð fyrira) sköpun-
ina, b) endurlausnina og c) að mega
þjóna fyrir Guði, sem prestar hans.
Burðarós þessarar þakkargjörðar
minning þjóninga Krists yfir brau 1
og víni (þ. e. innsetningarorðin e
tilvísun til þeirra.) Heimildir eru þesS
ar: Opinberunarbókin 4. og 5. k°P'
(um 96). Jústinus píslarvottur: I. Áp°
182